Awicenna - Medycyna Sufi Ibn Sina
Awicenna – po łac. Avicenna; w j. perskim Persian پور سينا Pur-e Sina [ˈpuːr ˈsiːnɑː], w arabskim: Abū ʿAlī al-Ḥusayn ibn ʿAbd Allāh ibn Sīnā lub krótko Ibn Sina ابن سینا po tadżycku: Abu Ali Sino, po hebrajsku: Awen Sena, w nowoperskim: Bu Ali Sina. Uzdrowiciel i lekarz suficki – ur. 980, zm. 1037 roku – perski lekarz, filozof, przyrodnik, alchemik, poeta, mistyk i uczony. Ojciec nowoczesnej medycyny akademickiej. Jego łacińskie nazwisko wywodzi się ze zniekształconego Ibn Sina, pod którym znany był w Persji. Był autorem ponad 450-480 książek z szerokiego zakresu wiedzy, z których wiele traktowało na tematy filozoficzne i medyczne, z których najbardziej znane to Kanon medycyny.
Awicenna nazywany był często „ojcem nowoczesnej medycyny”, nazwano go też „najsłynniejszym uczonym sufizmu i jednym z najsłynniejszych uczonych wszech czasów wśród wszystkich narodów świata”. Awicenna – Sufi Ibn Sina – kształcił się w Bucharze, służył Sasanidom, a po ich upadku w 999 roku prowadził wędrowny tryb życia charakterystyczny dla sufickich derwiszów i fakirów. Nauki medyczne Awicenny zawierają anatomię i fizjologię człowieka, opisy chorób oraz rozmaite leki fitoterapeutyczne, zielarskie, ale także kompletną diagnostykę z trzech pulsów, znacznie bardziej rozwiniętą niźli wersja znana i popularna na zachodzie, a zaczerpnięta z medycyny chińskiej.
![]() |
Sufi Ibn Sina Awicenna |
Awicenny „Kanon medyczny”, to dzieło, które w Polsce obowiązywało jako podręcznik medycyny aż do czasu kołłątajowskiej reformy szkolnictwa w 1789 roku! Polska ma zatem sporo z sufizmem i perską i ismaelicką filozofią wspólnego, podobnie jak cała cywilizowana Europa. Choroby dzielono na spowodowane przez gorąco, zimno, wilgoć oraz suchość, a bardziej szczegółowo na ich nadmiary i niedobory oraz kombinacje. Wiele wschodnich źródeł podaje, że jednym z sufickich mistrzów i nauczycieli Awicenny był Sufi Abū Saʿīd Abi’l-Ḵayr (967-1049). Z dorobku Pir Ibn Sina zachowało około 240 książek, z czego ponad 150 dotyczy tematów filozoficznych i metafizycznych, mistyki i ezoteryzmu sufickiego, zaś przynajmniej 40 to dzieła naukowe z dziedziny medycyny!
Awicenna szybko stał się liderem wśród filozofów, a jego myśl filozoficzna i metafizyczna zdominowała kulturę islamu aż do XII wieku, stopniowo ogarniając także swoim wpływem średniowieczną Europę. Myśl Awicenny wykładano w Paryżu od 1210 roku, a sam Awicenna był głównym źródłem filozoficznej inspiracji dla Tomasza z Akwinu w dziedzinach metafizycznych. Jednym z wiecznych tematów rozwijanych przez Awicennę było zagadnienie Bycia, w którym rozróżnia Istotę (Mahiat) od istnienia (Wujud, Łudżud).