Joga - Cztery aspekty praktyki

O Czterech Aspektach Praktyki Jogi 

Joga to dosłownie zjednoczenie, jedność, unia, koniunkcja, integracja, pojednania, złączenie części pozostających dotąd w rozdzieleniu. Joga, określana jako proces zatrzymania myślącego umysłu czy potoku psychiki, jako ustalenie się w głębi prawdziwej Jaźni, Duszy, Atmana i przekraczanie rozmaitych ograniczeń oraz uwarunkowań, aż do osiągnięcia stanu czystej lub przejrzystej świadomości, to typowy obraz kryjący się za tym pierwszym prostym słowem. 

Joga - Cztery Etapy i ich wzajemne powiązania 

Odkryć można aspekty jogi w każdej z religii czy ezoterycznych szkół mistycznych. Wszędzie bowiem praktykuje się oczyszczanie świadomości i rozwija ścieżkę wyzwolenia (zbawienia) jako istotne fundamenty. Każda religia też rozpoczyna się od procesu inicjowania, czyli używa tego co potocznie zwie się sakramentem, uświęceniem. Joga przenika wszystkie starożytne szkoły hermetyczne, a ćwiczenia jogi są praktykowane w jakimś stopniu przez każdy praktycznie nurt duchowości. 

Całe bogactwo zrozumienia jogi kryje się jednak w bardzo prostych i esencjonalnych słowach. Tradycja przekazuje cztery systemy czy aspekty praktykowania jogi jako całości. Kryją się one w czterech słowach: HATHA, BHAKTI, DŹNANA i RADŹA. Ufamy, że te słowa „obiły się” już Tobie o uszy w kontekście zajmowania się jogą. Warte są ujrzenia jako aspekty jednej i tej samej przecież JOGI. 

I. Hatha 

Pojęcie HATHA składa się z dwóch słów rdzennych o przeciwstawnych sobie znaczeniach. Odkrywamy więc, że kultywowanie takiej jogi może być nazwane JOGĄ RÓWNOWAGI I RYTMU. Jeśli HA oznacza aktywizowanie, to THA pracuje nad wyciszaniem i spoczynkiem. Jeśli HA jest słońcem to THA jest księżycem. Przechodzenie od pracy i działania, co jest HA, do spoczynku i bezczynu, co jest THA, wyznacza nam RYTM i doprowadza nas do stanu RÓWNOWAGI. Kluczem HATHA jest rytm i zrównoważenie przeciwieństw. Przeciwstawne stany są dla siebie użytecznymi dopełnieniami. Jeśli Bóg jest HA, to człowiek jest THA jako Jego obraz i podobieństwo. Wyższa Jaźń jest HA, a Niższa Jaźń jest THA, podobnie jak słońce i księżyc. Stan drugi, czyli przeciwny, jest odbiciem i reperkusją stanu pierwszego, czyli wyjściowego.

W innych terminach HA oznacza element znany jako ALFA, a THA jest tym co dopełnia i zamyka, co zwane jest stanem OMEGA. Sylaba HA ma właściwości otwierania i uwalniania. Sylaba THA sugeruje doprowadzenie do zakończenia i zamknięcia procesu. HA (HAM) to także bidża mantra służąca do rozwoju świadomości w kręgu lotosu Wiśuddha czyli ośrodka energetycznego szyi i gardła, gruczołów tarczycy i przytarczycy. HA zatem oznacza generalnie otwarcie ścieżki duchowego wzrostu. 

HATHA to Początek i Koniec, Pierwszy i Ostatni, Alfa i Omega. HATHA odnoszone jest też zwykle do dualnego planu fizycznych energii. Poszukuje się zrównoważonego trybu życia, harmonijnego współistnienia z otaczającą przyrodą, rytmu biologicznego i ogólnie psychofizycznej równowagi.

Pojęcie DRASZTA – Widza, Świadka, Obserwatora, Jaźni – które jest filarem nauk o świadomości i jej zjawiskach (przeżyciach), sugeruje, że nie ma dwóch oddzielnych Jaźni, że jest tylko Jedna Jaźń. Draszta jest tą jedną jedyną istniejącą Jaźnią. Wrażenie rozdzielenia następuje poprzez zbytnie utożsamianie się ze zjawiskami i przeżyciami (WRYTTI), a wtedy zapominamy ten swój czysty, pierwotny stan nazywany Wielką Jaźnią.

Kiedy ta JAŹŃ doświadcza się jako HA, wtedy jest Pierwszą, Pierwotną, wtedy jest Alfą i Prapoczątkiem. Kiedy zaś ta sama JAŹŃ doświadcza siebie jako utożsamionej ze zjawiskowymi doświadczeniami (ból, przyjemność, narzucone ograniczenia różnorakich uwarunkowań) wtedy jest Wtórną, Ostatnią, wtedy jest Omegą, THA. Ten Koniec naszej Omegi wprowadza w doświadczenie procesu Śmierci.

HATHA sugeruje, że osiągamy Rytm i Równowagę. Draszta rozpoznaje swoje właściwe miejsce i jest Początkiem i Końcem. Joga oznacza tutaj Jedność, czyli brak rozdwojenia na niższe i wyższe JA. Jest tylko Jedna JAŹŃ – To Ty Jesteś Tym. Ten niedualny punkt widzenia, kiedy staje się rzeczywistością Twojego życia i doświadczenia, nazywany jest ADWAJTA, czyli „Nie-dwoistość”. Oddzielenie Siebie (Obrazu) od Siebie (Przedmiotu) jest największą chorobą ludzkiej świadomości. Odkrywanie własnej boskości jest odkrywaniem faktu, iż Obraz i Przedmiot nie istnieją osobno. W tym wypadku Obrazem jest Przedmiot przeglądający się w lustrze zjawiskowego świata.

Proces HATHA, czyli osiągania RÓWNOWAGI I RYTMU nazywa się budowaniem lub oczyszczaniem DOMU dla Prawdziwego Mieszkańca Serca, dla JAŹNI: DRASZTA. 

II. Bhakti 

Innym nieco aspektem jogi jest BHAKTI, która angażuje totalnie całą naszą emocjonalną i uczuciową naturę. Taka joga jest unifikacją pragnieniowej natury na jednym tylko celu. Bhakti oraz Bhakta oznacza stan ducha w tym: osobę lojalną, w pełni wierną, oddaną sprawie, pełną uwielbienia dla wszystkich bóstw wedyjskich, odpowiednio ubraną, głęboko przynależącą, związaną trwale z linią sukcesji, zaufaną, zdolną wykonać każde duchowe polecenie, posiadającą duchową wiedzę, rozdzielającą pokarm oraz wiedzę duchową, śpiewającą Saman (wedyjskie hymny pochwalne) z oddaniem, osobę składającą pokłony i hołdy wedyjskim bóstwom oraz żyjącym na ziemi Guru (Mistrzom, Awatarom). 

Podstawą Bhakti jest przebudzenie Bhaktirasa czyli poczucie oddania i uwielbienia, poczucie poświęcenia, uczucia łaski i miłosierdzia płynące od bóstw wedyjskich, uczucie powodujące skłonność do oddania się bóstwom wedyjskim oraz Guru na służbę z całkowitym poświęceniem. Podstawą praktyki Bhakti jest bhaktinamra czyli składanie pokłonów, głębokie kłanianie z oddaniem, dotykanie w pokłonie ziemi czołem. Bhaktavatsala to przejawianie sympatii i życzliwości do innych bhaktów, w tym skłonność do przebywania w towarzystwie wielbicieli bóstw wedyjskich, dewów oraz Guru (Mistrzów, Awatarów). Bhaktą jest osoba czynnie zaangażowana w wielbienie bóstw wedyjskich oraz służbę duchową w czasie wedyjskich rytuałów ofiarnych. 

BHA wskazuje na Boga Stwórcę i Ojca, czyli znów na Początek i Źródło. AKTI czy AKTA wskazuje na działanie, moc uczuć, emocji i namiętności. AKTA w sanskrycie to ktoś napędzany, namaszczony do działania, posmarowany popiołami dla działań duchowych czy religijnych, osoba namaszczona poświęcającymi olejami. Czymże jest to boskie działanie? Jest to proces nazwany uwielbianiem, oddawaniem czci, poddaniem, a także ekstazą. BHAKTI zawiera w sobie pierwiastek aktywności z jednej strony, a z drugiej stan Pierwotnej Błogości wyrażany przez rdzenne słowa BHA.

Rdzeń BHA sugeruje znaczenia słów zawierające coś co jest miłe, przyjemne, błogie i wzniosłe. BHA sugeruje też stan świętości, czystości i przejrzystości. BHA w końcu wskazuje na stan stawania się i istnienia, czyli BYCIA. Nieskazitelność i powstawanie oraz bycie, czyli kontemplacja to jakieś wyznaczniki praktykowania tego aspektu jogi. Bhakta to ktoś namaszczony, napędzany błogością. 

Można przedłożyć BHAKTI jako AKT BYCIA lub STAWANIA SIĘ. Żyć jako BHAKTA, to żyć w Szczęśliwości i Ekstazie. Doświadczasz wtedy nieograniczonej Radości, Błogości, Zachwytu i Wspaniałości. Każda technika ćwiczenia lub podtrzymywania tego, to jest właśnie technika BHAKTI.

Uwielbianie i poddanie błogości i ekstazie to stan istnienia, w którym przebywa Bóg Absolut oraz bóstwa i boginie niebios, Dewy i Dewi. Jest to rajski stan istnienia dewów oraz istot oświeconych. Ćwiczenie się w Błogości Bycia Tutaj i Tam, w obu światach, jest takim samym praktykowaniem Bhakti jak śpiewanie radosnych pieśni duchowych ku czci Jezusa, Kriszny, Buddy czy Wielkiego Ducha.

Spontaniczny Wzniosły Śpiew jest oznaką zrealizowania w tym momencie stanu BHAKTI. Spontaniczne piękne nucenie hymnów i pieśni pochwalnych to oznaki postępu w tym aspekcie całej jogi.

BHAKTI transformuje całą pragnieniową, wzruszeniową i emocjonalną, kamiczną (kama śarira), część ludzkiej istoty, aż staje się w pełni wyzwolona, boska. BHAKTI prowadzi do jednoupunktowienia naszej świadomości tak, że szybko osiągamy oczyszczenie, wyciszenie chaotycznych fal emocji i pragnień. Fale zjawisk rozluźniają swe utożsamienie, swój wpływ na Świadka (Draszta), aby stać się jakby spokojnym oceanem. 

Sufi indyjscy określają to wszystko jednym słowem HAIRA, co potocznie znaczy zachwycenie lub ekstaza. Sylaba HAI sugeruje cześć i uwielbienie zaś RA to, co jest jak słońce dla uwikłanej w zjawiska świadomości (s. ĆITTA). Boskie widzenie jest postrzeganiem Wspaniałości i Piękna.

Podziwianie lub wspominanie pięknego krajobrazu przemienia nasze emocje w kierunku zachwytu i wyciszenia. Można powiedzieć, że koncentracja, wpatrywanie się w piękno krajobrazu i zachwyt stąd płynący jest czystym procesem rozwijania i osiągania boskiej BHAKTI. 

III. Dźńana (Jnana, jJAna) 

Innym ważnym aspektem jogi jest DŹNANA (Dźńana, dźniana, ang. Jnana; jJAna), co potocznie rozumie się jako WIEDZĘ, ZNAWSTWO. Jednakże rdzeń tego słowa wskazuje bardziej na poznawanie, znanie lub akt poznawania. DŹNA to inaczej znaczy tyle co ZNA, WIE. Wybitnie ten składnik jogi wiąże się z myślącym i rozumiejącym aspektem naszej natury. Rdzeń DŹNA oznacza coś/kogoś, co/kto ZNA, czyli ma znajomość czegoś lub kogoś. 

DŹNANA (spolszcz. Dżńiana) musi być oparta na prawdziwej mierze poznawczej i nie może być wewnętrznie sprzeczna. WIEDZA zaś wewnętrznie sprzeczna i niespójna jest czymś, co można nazwać rojeniem. DŹNA uczy nas więc o ZNANIU i POZNANIU. Głębszy sens odkryjemy, gdy pojmiemy znaczenie słowa ANA. Nie jest znawcą ani mędrcem ktoś czyj oddech nie jest uregulowany, głęboki, a skupienie myśli nie zachodzi z inspirującym głębokim wdechem. 

Ciekawym jest i istotnym, iż ANA wskazuje na coś, co jest w stanie „BEZ” lub „NIE”. Nasze ZNANIE i nasze POZNANIE zamienia się automatycznie w stan, który można określić jako Nie-Znanie lub Nie-Poznawanie. Dźnana w istocie jest stanem Wiedzenia i Bezpoznawania. Ana oznacza oddech, oddychanie, stąd kojarzy się Dźńana (dźńAna, jJAna) jako proces poznawania z pomocą oddechu. W szczególności ANA przez długie pierwsze A pisane to część twarzy z nosem i ustami umożliwiająca oddychanie oraz sam proces wdychania oraz wydychania przez nos, oddychanie oraz dmuchanie. Joga często kojarzy wiedzę, poznanie oraz mądrość ze zdolnością do intensywnego i pogłębionego oddychania oraz z rozmyślaniami w rytm oddychania. Człowiek mądry, wiedzący, zanim coś powie weźmie głęboki inspirujący oddech. 

Bóg nazywany jest czasem Niepoznawalnym lub też Wielką Negacją, gdyż Jego Rzeczywistość zaprzecza zjawiskowej i względnej pseudorzeczywistości, która jest dla Świadka utożsamionego ze zjawiskami świadomości jako całkowicie rzeczywista. Słusznie Dźńana zwie się Wiedzą Boga lub Znajomością Boga. Buddyści zwą to Wiedzą o Pustce, która jest zaprzeczeniem nierealności zjawisk.

ZNANIE-NIE – czy BEZPOZNAWANIE jest tym, co urzeczywistniamy kultywując proces DŹNANA (jJAna). To, co się dzieje dzięki kultywowaniu tej formy jogi, Jezus określa w słowach: „Nie wy… lecz Duch Święty będzie mówił przez Was”. Rdzeń ANA wskazuje na ahihilację czy też unicestwienie utożsamiania się ze zjawiskami. Słowo NIE jest nie tyle zaprzeczeniem czegoś, a raczej wskazuje właśnie na stan, w którym coś totalnie nie istnieje, gdyż jest unicestwione lub nie powstało. Wdech znawcy, mędrca, powoduje dotlenie mózgu oraz napełnienie praną, siłą życiową, całego systemu energetycznego, wszystkich nadis (meridianów), stąd wiedzący Dźńanin ma lepszą zdolność ukazywania wiedzy. 

DŹNANA jest zatem WIEDZĄ, ale nie taką, która pochodzi ze świata zjawiskowego, lecz taką, którą określa się jako „Mądrość zstępującą z góry, Czystą i Nieskazitelną”. Jest to Wiedza Boga. Bardziej chrześcijańskie słowo GNOZA jest pochodnym słowem od DŹNANA i pierwotnie ma to samo rdzenne znaczenie. Gnozis oznacza bezpośrednią percepcje wiedzy, niejako poprzez objawienie, uzmysłowienie czy zobrazowanie zagadnienia o prawdziwym charakterze, trafne ujęcie rzeczy i zjawisk, prawdziwe poznanie dokonujące się w akcie olśnienia, w błysku geniuszu. Dźńana zawsze opiera się na prawdziwych doświadczeniach oraz prawdzie naukowo weryfikowalnej. 

Nie można zatem rozwinąć DŹNANA poprzez same studia intelektualne, filozoficzne czy teologiczne. DŹNANA pojawia się jako owoc urzeczywistnienia Boga (Stanu Buddhi), a w Jodze Królewskiej, w Radźa Jodze jest trzecim etapem inicjacyjnych lekcji po Karma (Hatha) i Bhakti, rozpoczynając właściwą Jogę Królewską. Czysta świadomość jest tą, która jest BEZPOZNAWANIA, czyli tym co przejawia DŹNANA.

Dźńana (jJNAna, Dżniana) w swoim znaczeniu ma wiedzę, mądrość, inteligencję, zdolność szybkiego uczenia się, a także zdolność rozeznawania, rozpoznawania, oceniania i osądzania, a nawet łatwość poprawnego rozpoznania i osądzania tak rzeczy, zjawisk jak i ludzi. Dźńana to zdolność szybkiego wyławiania znaków czy oznak pozwalających na dokonanie oceny, wydanie wiążącej opinii, osądu czy nawet wyroku. Dźńana to taka cecha, która powoduje, że badacz tak intensywnie poszukuje prawdy, aż zostaje mu ukazana poprzez wyraźne dowody oraz znaki, a w sferze wyższej wiedzy duchowej poprzez objawienia oraz zasady naprowadzające skutecznie na prawdę. Dźńana jest wiedzą prawdziwą, prawdziwym osądem, dokładną i precyzyjną oceną odmierzoną wedle reguł boskiej mądrości. Ludzie, którzy swoimi poglądami i postawami zakazują oceniania, osądzania, objawiania - należą do kategorii głupców pozostających w mrokach demonicznej ciemności. 

Umysł w stanie wyciszenia, czystej percepcji z Wielkiej Pustki czy Ciszy jest umysłem, z którego samoistnie wyłania się DŹNANA. Stan ten określa się jako praktykowanie umysłu NIE – WIEM. Trzecie Oko rozwijane przez tzw. jasnowidzących nosi w jodze nazwę ADŹNA, co może oznaczać dosłownie NIE – WIEM, NIE – ZNA lub Doskonała Wiedza, chociaż tłumaczone jest jako Rozkaz, gdyż uczeń z obudzonym Okiem telepatycznie słyszy polecenia, rozkazy i zadania od żyjącego na Ziemi Guru - Mistrza Hierofanta. Stan ten rozpoznawany jest także jako Rozkaz lub Wola, Siła. Stan wiedzącego i osądzającego świat oraz ludzi wieszcza, mędrca nazywany jest terminem Dźńana-Darpana (jJAnadarpaNa), gdzie Darpana oznacza zwierciadło, lustro, co razem daje Lustro Wiedzy. Inny jogiczny termin to Dźńana-Dipa (jJAnadIpa) czyli Lampa Wiedzy, gdyż mędrzec na czymś kupi swoją uwagę, to rozjaśnia, objaśnia, wyjaśnia, tłumaczy. Stan Dźńani-Jogina jest w Biblii nazywany darem prorockim, dzięki któremu prorocy osądzają świat i ludzi. Tyle o trzecim aspekcie jogi. 

IV. Radża 

Spróbujmy uchylić rąbka tajemnicy z czwartego aspektu jogi, którym jest RADŹA (rAja, radża) potocznie rozumiane jako to, co jest Królewskie, a więc doskonałe. Słowo RADŹA tłumaczy się też jako Wola lub Zamiar. Rdzenne sylaby doskonale jednak wskażą nam na to, czym w istocie swej jest stan RADŹA. 

RA sugeruje pragnienie, tęsknotę, zamiar, miłość w swej subtelnej, słonecznej postaci. DŹA (ja) sugeruje narodzenie lub wcielenie a także rodzaj, żywot, coś wspólnego. Sylaba DŹA wskazuje też na opanowanie, pokonanie lub zwycięstwo. 

RADŹA można rozumieć jako opanowanie pragnień, a także jako narodzenie miłości lub pragnienie wspólnoty. Pragnienie pojednania z Najwyższą Istotą jest ostatnim z pragnień. Kiedy rodzi się w nas MIŁOŚĆ, wtedy pojawia się pragnienie wspólnoty. Oto czym zajmuje się RADŹA. Jest to Królewski aspekt jogi.

Panowanie nad zamiarami, nie tylko nad czynami, wynika z treści RADŹA, tak samo jak WCIELENIE MIŁOŚCI. Jeśli jest wola i zwycięstwo, to jest też Zwycięstwo Woli, tej Najwyższej. Jeśli jest aspekt słońca – RA – to jest też wcielenie się słonecznej natury. DŹA sugeruje też stan jawy, świadomości, trzeźwości i przytomności. Jest to czuwanie. DŹA wskazuje też na wodę lub żywioł, energię wody. DŹA może też uczestniczyć w czymś, co jest powtarzane lub klasyfikowane. RA wskazuje na naturę pasji, pragnień i pożądań. RA oznacza przyciąganie lub odpychanie, a także zaangażowanie i pochłonięcie. 

Najistotniejszym pojęciem składającym się na stan Radźa jest samo Adźa (aja) ukazujące to, co niezrodzone, istniejące od wieczności, pierwszą niestworzoną istotę. Adźa oznacza także lidera, przewodnika, osobę kierującą społeczeństwem czy społecznością, a to przynależy jako rola właśnie Królowi czy Księciu, Radży. Adźa (aja) to przymiot lidera, księcia czy króla pośród dewów, bóstw niebiańskich, takich jak Indra, Rudra, Agni, Brahma, Wisznu czy Śiwa. Adźa to klasa mędrców, ryszich i maharyszich, która zajmuje się kierowaniem społeczeństwem. Adźa to promień Słońca oraz przymiot bóstwa Księżyca. 

RADŹA jest więc także w pełni zaangażowanym czuwaniem i wpłynięciem w przytomność. RADŹA jest ujawnieniem pasji i pożądań, aż wypłyną wszystkie do ostatniego. RADŹA skrywa też w sobie proces zapanowania nad życiem i zawładnięcie jako władca wszelkimi pasjami i namiętnościami serca.

Królewska joga może być chyba najlepiej oddana jako Wcielenie Miłości albowiem Miłość jest przywilejem zaiste Królewskim. Spośród cnót jest czymś Najwznioślejszym. Miłość Ucieleśnia się, gdy nastaje Zwycięstwo nad Namiętnościami. Zwyciężanie też jest przywilejem Królów. Zwycięstwo oznacza wyzwolenie. Radźa Joga jest więc wolnością od namiętności i pasji z jednoczesnym ucieleśnieniem Miłości, która jest wtedy naturalna i spontaniczna. 

Radźa to Książe czy Król pośród jogonów i joginek, Radźa Guru to Król Mistrzów Duchowych, Król pośród społeczności Mistrzów i Nauczycieli wszelkiej Jogi. Wspólnoty praktykujące Jogę mają nie tylko swoich Guru (Mistrzów), ale też swojego Króla pośród ogółu Guru, Mistrzów Jogi. 

........................................................

Spróbujmy ujrzeć te cztery aspekty jogi jako cztery ćwiartki jednego koła. Jeśli przyporządkujemy każdą jogę poszczególnym ANGOM Jogasutr, odkryjemy wiele odpowiedniości w procesie rozwoju ścieżki jogi.

Oto tradycyjnie ujęta JOGAĆAKRA, czyli Krąg Jogi: HATHA, BHAKTI, DŹNANA i RADŹA. Pełnię jogi osiąga się dzięki nierozdzielnemu kultywowaniu wszystkich jej aspektów. Jest to także tradycyjne przejście od praktyki bardziej podstawowej Hatha Jogi do praktyki zaawansowanej Radźa Jogi (rAja yoga) ukazywanej przez klasycznych mistrzów i nauczycieli jak Swatmarama czy Patańdźali Ryszi. Odkryliśmy też cztery kolejne stadia pracy i cztery stopnie wzrostu ŚWIADOMOŚCI w kierunku Wzniosłego Celu. 

Warto pamiętać, że etapy czy aspekty praktyki jogi, taka jak są tutaj przedstawione ukazują kolejne stopnie praktykowania tajemnych metod Laja Jogi, tak jak są od wieków nauczane i kultywowane wśród Lajów Indii, Himalajów i Tybetu. 

LINKI: 

Odwiedź stronę Wiedzy Duchowej i Ezoterycznej na portalu społecznościowym Facebook:

https://www.facebook.com/Hridaya.Wiedza.Ezoteryczna/