środa, 4 listopada 2015

Vipassana - Joga i Vipaśyana Sadhana

Vipassana - Jogiczna Vipaśyana Sadhana 


Vipassana [vipassanā] lub Wipaśjana (skt. विपश्यन vipaśyanā, w spolszczeniu: wipaśjana), po chińsku 觀 guān (kuan) lub zhiguan, po japońsku shikan (śikan ta za, świadome siedzenie) – uważana za buddyjską technika medytacyjna pochodząca z dawnej Jogi nazywanej Jogą Upaniszad lub Jogą Królewską. Inną nazwą dla Wipaśjany jest sanskryckie Pratyakṣa (pratjaksza) - naoczność. Tybetańskie lhagthong oznacza po prostu wyższe widzenie lub szersze widzenie. Wywodzi się z tradycji wedyjskiej Jogi, a później przejęta przez buddyjską therawadę oraz Zen (czytaj: Dzen). Medytacja vipassany czy właściwie wipaśjany w skrócie polega na utrzymywaniu świadomości na naturalnych reakcjach w obrębie ciała medytującego (sadhaka). Praktyka zwykle zaczyna się od nauki techniki Anapana czyli koncentracji na naturalnym oddechu. 

Medytacja Vipaśyana - Yoga - Mahayoga
Semantycznie, vipassana (w języku pali) oznacza wgląd, czyli postrzeganie rzeczy i zjawisk takimi, jakimi są w istocie. Vipassana w tym ujęciu to esencja nauki Oświeconych czy Przebudzonych Mistrzów Jogi, w tym Buddy, doświadczenie faktyczne prawdy, którą głosili dawni Ryszi (Rishi). Vipassana, Wipaśjana, która oznacza „widzieć rzeczy takimi, jakimi są”, Wglądanie, Oglądanie, jest jedną z najstarszych indyjskich technik medytacyjnych nauczanych w starych szkołach Jogi i Tantry. Nauczano jej już ponad 7 tysięcy lat temu, kiedy była Sztuką Życia czyli uniwersalnym lekarstwem na powszechne dolegliwości mentalne, emocjonalne i duchowe. Technika medytacji Vipaśyana czy Vipassana jest nauczana współcześnie zwykle na przynajmniej 10-dniowych warsztatach stacjonarnych o charakterze odosobnienia medytacyjnego, na których uczestnicy poznają podstawy metody i praktykują przez pełne przynajmniej 10 dni i nocy – okres zwykle wystarczający, aby doświadczyć jej korzystnych rezultatów. Nie są wymagane żadne wcześniejsze doświadczenia z medytacją, chociaż dla osób całkiem początkujących czasem jest lepiej aby zacząć od zapoznania z ćwiczeniami skupiania, koncentracji czy medytacji na zajęciach sobotnio-niedzielnych trwających 2-3 dni. Osoby ćwiczące Jogę z elementami ćwiczeń koncentracji i medytacji nie powinny mieć żadnego problemu z udziałem w praktyce trwającej 10 dni lub trzy tygodnie, takiej jak Vipaśyana. 

W Polsce warsztaty zapoznawcze 10-dni oraz dla zaawansowanych (trzy tygodnie - 21 dni lub pełne 6 tygodni, 42 dni) są prowadzone kilka razy w roku w wynajętych obiektach. Prowadzenie warsztatów finansowane jest wyłącznie z dobrowolnie ofiarowanych dotacji na rzecz prowadzących. Uczestnicy pokrywają jedynie koszta noclegów w wynajętych obiektach oraz koszta wyżywienia, które w czasie odosobnienia z Wipaśjaną jest zwykle ascetycznie skromne, a zatem niedrogie. Nauczyciel czy Mistrz Medytacji ani jego asystenci nie otrzymują przewidywalnego wynagrodzenia za swoją pracę - a zdają się na dobrowolne dotacje uczestników warsztatu odosobnieniowego. Zarówno oni jak i organizatorzy oraz obsługa pracują jako wolontariusze, jednakże koszta noclegów i wyżywienia finansowane są ze składek wszystkich uczestników warsztatów, chyba, że miejsce jest użyczone przez właściciela na zasadzie podobnej jak datki dla prowadzących czy organizatorów. 


Vipassana czy oryginalnie w wedyjskiej Jodze Vipaśyana jest sposobem autotransformacji poprzez samoobserwację, poprzez czujną uważność i przytomne skupienie (satkara). Skupia się na głębokim związku umysłu i ciała, którego można doświadczyć bezpośrednio dzięki zdyscyplinowanej obserwacji doznań fizycznych oraz emocjonalnych. Doznania te są podstawą życia ciała, ale są nieustannie połączone z życiem umysłu i stale na umysł wpływają. Ta właśnie samodzielna, oparta o obserwację czy odczuwanie, eksploracyjna podróż do wspólnego korzenia ciała i umysłu pozwala usunąć podstawowe mentalne zanieczyszczenia i osiągnąć równowagę umysłu, który jest w rezultacie pełen miłości i współczucia. Naukowe prawa rządzące naszymi myślami, uczuciami, osądami i doznaniami stają się dla nas jasne. Bezpośrednie doświadczenie pozwala zrozumieć jak się rozwijamy i jak się cofamy, jak tworzymy cierpienie i jak się od niego uwalniamy. Zaczynamy żyć z coraz większą świadomością, uwolnieni od iluzji, pełni samokontroli i spokoju. Osoby, które przeszły przynajmniej raz długie odosobnienie z Wipaśjaną (40 dni, sześć tygodni) chociażby w czterech częściach po 10 dni, zwykle są dobrze przygotowane do wejścia w bardziej zaawansowane ćwiczenia i treningi medytacyjne tradycyjnej indyjskiej czy tybetańskiej Jogi, w tym Laja Jogi, Krija Jogi czy Radża Jogi. 

Kurs Dziesięciodniowy oryginalnej Wipaśjany wymaga ciężkiej i poważnej pracy, a w Indii odbywa się zwykle w czasie jednego z kilku dogodnych i polecanych terminów na medytacyjne odosobnienia znanych jako Navaratri (plus jeden dzień na początku lub dodatkowo na końcu). Szkolenie podstawowe obejmuje trzy kroki – trzy elementy. Pierwszy z nich polega na powstrzymaniu się na czas kursu od zabijania jakichkolwiek istot (ahinsa), kradzieży (asteya), wszelkiej aktywności seksualnej i bezbożnej  (brahmaćarya), fałszywej mowy (satya) i zażywania środków odurzających. Ten prosty kodeks zachowania moralnego ma na celu uspokojenie umysłu, który inaczej byłby zbyt wzburzony, aby wykonać skutecznie zadanie samoobserwacji. Następny krok to nauka panowania nad umysłem (manas) poprzez skupienie uwagi na rzeczywistości naturalnego przepływu oddechu przechodzącego przez nos – na nieustającej zmianie wdechu i wydechu (śvasa-praśvasa). Czwartego dnia kursu umysł osiąga stan spokoju i koncentracji wystarczający, aby rozpocząć praktykę samej Vipassany czy Wipaśjany – polegającej na obserwowaniu doznań w całym ciele, na pełnym zrozumieniu natury owych doznań, oraz na rozwijaniu równowagi umysłu poprzez naukę, jak nie reagować na te doznania. I wreszcie, ostatniego pełnego dnia kursu, uczestnicy uczą się medytacji miłującej dobroci (maitri) i dobrej woli (karuna) wobec wszystkich, w której mogą podzielić się osiągniętą na kursie czystością z wszystkimi istotami.

Cała praktyka jest w rzeczywistości potężnym treningiem umysłowym (mansa-joga). Podobnie jak ćwiczenia fizyczne (asany, sthula krija), które wykonujemy aby poprawić swoje zdrowie, Vipassana czy Wipaśyana może być użyta do rozwijania zdrowego umysłu. Sanskryckie "Paśya" oznacza widzenie, postrzeganie, prawidłowe rozumienie, poznanie, a vipaśyana oznacza prawidłowe widzenie, prawidłową wiedzę, poprawne dostrzeganie rzeczywistości. Rdzeń "Vipaś" oznacza widzenie jednocześnie wielu spraw, miejsc i zdarzeń, widzenie z detalami, dokładne rozróżnianie, głęboki i wnikliwy osąd, wszechstronne rozeznanie, a także uczenie, poznawanie i przenikanie. Wnikliwy ogląd dokładnie rozeznający wszelkie aspekty tego co widzimy i precyzyjnie oceniający każde zjawisko czy zdarzenie. Vipaś to także przepływająca rzeka, nazwa rzeki, a vipaścit to osoba natchniona, inspirowana, mądra, uczona, inteligentna, najwyższy duch, najwyższa świadomość. Istnieje także pojęcie vipaaśana przez długie "aa" w środku, które oznacza osobę wyzwoloną, pozbawioną więzów, wolną od ograniczeń, rozkutą, nieschematyczną. 

Ponieważ technika okazuje się od wieków jako autentycznie skuteczna, ogromny nacisk kładzie się na to, aby zachować ją w jej pierwotnej, oryginalnej formie, najlepiej zachowanej w Szkole Lajów (Layapa, Laya-Margah). Dlatego nie jest nauczana na zasadach komercyjnych z nastawieniem na zysk osób prowadzących, tylko oferowana nieodpłatnie, za dobrowolnymi datkami. Żadna z osób zaangażowanych w jej nauczanie nie otrzymuje ustalonego wynagrodzenia materialnego, a ewentualne datki są miłym prezentem. Nie ma ustalonych opłat za uczestnictwo, jednak pokrywa się koszt jedzenia i zakwaterowania (noclegi), zawsze jeśli jest to konieczne. Często wydatki organizacyjne pokrywane są z darowizn osób, które ukończyły przynajmniej jeden taki kurs i doświadczywszy korzyści płynących z Vipaśyanam, pragną umożliwić innym skorzystanie z nich również. 

Jogin Medytuje - Vipaśyana - palijskie: Vipassana
Oczywiście rezultaty przychodzą stopniowo jako wynik nieprzerwanej praktyki w codziennym życiu. Byłoby nierealnym oczekiwać, że wszystkie problemy rozwiążą się w ciągu dziesięciu dni, chociaż sam Sidhartha Gautama Buddha polecał 40 dni praktyki Wipaśjany na dobry początek, oczywiście do powtarzania każdego kolejnego roku w indyjskiej porze deszczowej zwanej także porą długich oddosobnień medytacyjnych. Przez czas Navaratri czy Dziesięciu Dni można nauczyć się podstaw Vipassany na tyle, aby móc zastosować ją na co dzień w domu i codziennym życiu. Im więcej praktykujemy technikę, tym większa jest nasza wolność od cierpienia i tym bliżej jesteśmy celu ostatecznego – pełnego wyzwolenia duszy (jaźni) - Dźiwanmukti. Nawet dziesięć dni może zaowocować żywymi rezultatami, bez wątpienia korzystnymi w codziennym życiu, chociaż 40-dni przyniesie dużo więcej. 

Na warsztacie czy kursie zapoznawczym są serdecznie i mile widziani wszyscy, którzy szczerze pragną nauczyć się Vipassany (Vipaśyana), aby sami mogli przekonać się jak działa ta technika i jakie przynosi korzyści. Kursy medytacji są także, z bardzo dobrymi rezultatami, organizowane w więzieniach (w wielu krajach, w tym w Indii i Nepalu), gdzie przynoszą ogromne korzyści tym więźniom, którzy w nich uczestniczą. Dla wszystkich, którzy spróbują, Vipaśyana okaże się bezcennym narzędziem do osiągnięcia prawdziwego szczęścia i podzielenia się nim z innymi. Ostatecznie Vipaśyana, podobnie jak inne techniki z wielkiego działu śamatha - wyciszania umysłu zwanego także Mansa Jogą, prowadzi do stanu Moksha (Moksza), po chińsku 默照 mòzhào, a po japońsku mokushō czy jako praktyka mokuso (黙想 mokusō), do wewnętrznego stanu milczącej oświeconej świadomości, do iluminacji, do oświecenia. 

Vipaśyana, z palijskiego znana jako Vipassana, może być swobodnie praktykowana przez każdego, niezależnie od rasy, środowiska społecznego czy wyznawanej religii, w dowolnym miejscu i czasie przynosząc medytującym korzyści indywidualne oraz grupowe. Praktyka Vipaśyanam ozpoczyna się od obserwowania naturalnego oddechu w celu skoncentrowania umysłu, co znane jest także jako formalny początek praktyki chińskiego Czan czy japońskiego Zen (Dzen), ale najbardziej jest znane jako medytacja Lajów w tradycyjnej Laja Jodze nauczanej w polsce przez uprawnionych Nauczycieli i Instruktorów Ścieżki Layah. Dzięki wyostrzonej uwadze możliwe jest przejście do obserwacji zmiennej natury ciała i umysłu i doświadczanie uniwersalnych prawd o przemijaniu, cierpieniu i rozpuszczaniu ego (anava, nafs). Uświadamianie sobie tej prawdy poprzez bezpośrednie jej doświadczanie jest właśnie procesem oczyszczania. Ścieżka ta (Margah) jest uniwersalnym środkiem na powszechne problemy.  

Najwyższym celem duchowym medytacji Vipaśyana czy Vipassana jest osiągnięcie całkowitego wyzwolenia i pełnego oświecenia (Purna Samadhi). Jej celem nie jest leczenie dolegliwości fizycznych, jednakże dodatkowym skutkiem oczyszczania umysłu jest eliminacja wielu chorób psychosomatycznych. Vipassana likwiduje trzy przyczyny wszelkiego nieszczęścia: nadmierne żądze (kaama), niechęć (awersję, dveśa) oraz niewiedzę (avidya). Systematycznie praktykowana eliminuje stres w życiu codziennym poprzez uwalnianie napięć powstałych przy nawykowym, niezrównoważonym reagowaniu na nieprzyjemne jak również przyjemne sytuacje. Chociaż technika Vipassany została rozwinięta przez wielkich mistrzów i nauczycieli Jogi, przez indyjskich Ryszich, była także zaadaptowana przez Gautama Buddę, ale jej praktykowanie nie jest zarezerwowane dla buddystów jako religii. Nie ma tu mowy o jakimkolwiek nawracaniu na religię buddyjską czy inną wiarę. Wszystkich ludzi trapią te same podstawowe problemy, atem technika Vipaśyana, która pozwala je usuwać, posiada uniwersalne zastosowanie. Wyznawcy wielu religii doświadczyli korzyści płynących z tej medytacji nie popadając w konflikt z zasadami swojej wiary czy też regułami swoich profesji, gdyż w treningu praktycznym zwykle mistrzowie Jogi unikają wchodzenia na pole dyskusji specyficznych dogmatów czy teologii religijnych, gdyż te akurat nie są przedmiotem ktorym zajmuje się Joga czy szczególnie Vipaśyana. 

Anapana 


Ānāpāna lub ānāpāna-smṛti – to technika medytacji polegająca na rozwijaniu uważności (pali sati) oraz skupienia (pali, sanskryt samadhi) na naturalnym oddechu. W trakcie wykonywania medytacji wszelkie pojawiające się myśli są pozostawiane w momencie uświadomienia ich sobie. Celem tej praktyki jest zwiększenie zdolności koncentracji i opanowaniu umysłu. Medytujący tymczasowo uwalnia się od przeszkód (pali nivarana), które zaciemniają umysł. Przeszkody te to:

- Zmysłowe pragnienie (pali kāmacchanda)
- Gniew (pali byāpāda)
- Lenistwo i ociężałość (pali thīna-middha)
- Podniecenie i wyrzuty sumienia (pali uddhacca-kukkucca)
- Sceptyczne wątpienie (pali vicikicchā).

Praktyka ānāpāny polega często na powtarzaniu w myślach "wznoszenie", gdy robi się wdech i "opadanie", gdy wydycha się powietrze czy dokładniej wyobrażania jakby unosząc się na fali wody unoszenia na wdechu i opadania na wydechu. To pomaga w praktyce medytacji początkującym osobom, którym trudniej jest powstrzymać strumień myśli.

Nyanatiloka Mahathera wyjaśnia termin Ana-apana następująco: 

"Uważność wdychania i wydychania jest jednym z najważniejszych ćwiczeń służących osiągnięciu skupienia umysłu i czterech Wchłonięć (jhāna). W Satipatthāna Sutcie oraz w innych tekstach podawane są cztery metody praktyki, które także mogą służyć jako podstawa medytacji wglądu. W Traktacie na temat uważności oddechu (Ānāpānasati Sutta, M. 118) i innych tekstach zawartych jest 16 metod, które są podzielone na cztery grupy. Pierwsze trzy odnoszą się zarówno do medytacji wyciszenia (samatha) jak i wglądu, podczas gdy czwarta odnosi się jedynie do czystej praktyki wglądu. Druga i trzecia grupa wymaga osiągnięcia Wchłonięć."

Praktyka ta jest szczegółowo podana w Ānāpānasati Sutcie: 

"Z uważnym umysłem wdycha on i z uważnym umysłem wydycha.

I. (1) Gdy bierze długi wdech wie on: Robię długi wdech. Gdy robi długi wydech wie on: Robię długi wydech.

(2) Gdy bierze krótki wdech wie on: Robię krótki wdech. Gdy robi krótki wydech wie on: Robię krótki wydech.

(3) Jasno postrzegając całe ciało (oddechu) będę wdychał – w ten sposób siebie ćwiczy. Jasno postrzegając całe ciało (oddechu) będę wydychał – w ten sposób siebie ćwiczy.

(4) Uspokajając te funkcje ciała będę wdychał – w ten sposób siebie ćwiczy. Uspokajając te funkcje ciała będę wydychał – w ten sposób siebie ćwiczy.

II. (5) Odczuwając zachwyt (pīti) będę wdychał – w ten sposób siebie ćwiczy. Odczuwając zachwyt będę wydychał – w ten sposób siebie ćwiczy.

(6) Odczuwając radość będę wdychał - w ten sposób siebie ćwiczy. Odczuwając radość będę wydychał -w ten sposób siebie ćwiczy.

(7) Odczuwając formację mentalną (citta-sankhāra) będę wdychał - w ten sposób siebie ćwiczy. Odczuwając formację mentalną będę wydychał - w ten sposób siebie ćwiczy.

(8) Uspokajając formację mentalną będę wdychał - w ten sposób siebie ćwiczy. Uspokajając formację mentalną będę wydychał - w ten sposób siebie ćwiczy.

III. (9) Jasno postrzegając umysł (citta) będę wdychał – w ten sposób siebie ćwiczy. Jasno postrzegając umysł będę wydychał - w ten sposób siebie ćwiczy.

(10) Czyniąc umysł radosnym będę wdychał – w ten sposób siebie ćwiczy. Czyniąc umysł radosnym będę wydychał – w ten sposób siebie ćwiczy.

(11) Skupiając umysł będę wdychał - w ten sposób siebie ćwiczy. Skupiając umysł będę wydychał - w ten sposób siebie ćwiczy.

(12) Uwalniając umysł będę wdychał - w ten sposób siebie ćwiczy. Uwalniając umysł będę wydychał - w ten sposób siebie ćwiczy.

IV. (13) Rozmyślając nad nietrwałością (anicca) będę wdychał - w ten sposób siebie ćwiczy. Rozmyślając nad nietrwałością będę wydychał - w ten sposób siebie ćwiczy.

(14) Rozmyślając nad wolnością od przywiązania (virāga) będę wdychał - w ten sposób siebie ćwiczy. Rozmyślając nad wolnością od przywiązania będę wydychał - w ten sposób siebie ćwiczy.

(15) Rozmyślając nad wygaśnięciem (nirodha) będę wdychał - w ten sposób siebie ćwiczy. Rozmyślając nad wygaśnięciem będę wydychał - w ten sposób siebie ćwiczy.

(16) Rozmyślając nad porzuceniem (pat.inissaggānupassanā) będę wdychał - w ten sposób siebie ćwiczy. Rozmyślając nad porzuceniem będę wydychał - w ten sposób siebie ćwiczy ." 


Śamatha 


Śamatha (sanskryt), samatha (pali), szine (tyb. ཞི་གནས, Wylie: zhi gnas) – to jedna z podstawowych technik medytacji w dawnej wedyjskiej Jodze, a później w buddyzmie, polegająca na utrzymywaniu w sposób ciągły uważności, poprzez skupienie na jakimś obiekcie, co prowadzi do uspokojenia umysłu. Nazwa pochodzi od sanskryckiego rdzenia "śam-" (spokój, uspokajać) i "(s)tha" (pozostawać). Tradycyjna Hatha Joga zwykle zaczyna ten rodzaj praktyk od prostych ćwiczeń koncentracji ukrytych pod nazwą Trataka - Skupienie, Uwaga, Koncentracja Uwagi. 

Jest 40 możliwych obiektów medytacji (kammatthana):

- 10 kasina – pathavi kasina (ziemia, prithivi), apo kasina (woda, apah), tejo kasina (ogień, tejas, agni), vayo kasina (wiatr lub powietrze, vayu), aloka kasina (światło, akaśa, eter), lohita kasina (czerwony), nila kasina (zielony), pita kasina (żółty), odata kasina (biały), and akasa kasina (przestrzeń, akaśa);
- 10 asubha (dosł. "obrzydliwości") – spuchnięte zwłoki, sine zwłoki, ropiejące zwłoki, rozczłonkowane zwłoki, pogryzione zwłoki, rozrzucone zwłoki, posiekane i rozrzucone zwłoki, zwłoki poplamione krwią, zwłoki toczone przez robaki, szkielet;
- 10 anussati ("przypomnienia") – przypomnienie cnot Buddy, przypomnienie Dhammy, przypomnienie cnot Sanghi, kontemplacja własnej moralności, kontemplacja własnej wolności, kontemplacja cnot, które pozwalają na zostanie bogiem, uważność śmierci, kontemplacja 32 nieczystych części ciała, uważność oddechu, przypomnienie pokoju;
- 4 appamanna (bezkresne stany umysłu) – miłująca dobroć, współczucie, współczująca radość, spokój;
- 4 arupa (bezpostaciowe kule) – kula nieskończonej przestrzeni, kula nieskończonej świadomości, kula nicości, kula ani postrzegania, ani nie-postrzegania;
- 1 dhatumanasikara – analiza czterech żywiołów; 
- 1 aharepatikula – obrzydliwość jedzenia. 

Medytacja śamatha ma dawać trzy korzyści: szczęście w obecnym życiu, szczęśliwe odrodzenie i uwolnienie się od umysłowych skaz, co jest warunkiem uzyskania wglądu. 


Dyscyplina praktyki Vipasyana Sadhana 


Uczniowie muszą uczestniczyć w kursie czy warsztacie od początku do końca, nie ma dochodzenia po rozpoczeciu zajęć ani wyjeżdżania przed jego zakończeniem. Wszystkie pozostałe reguły powinny być również bardzo uważnie przeczytane i przeanalizowane oraz przestrzegane. Tylko te osoby, które uważają, że są w stanie uczciwie i skrupulatnie przestrzegać zasad dyscypliny, powinny złożyć aplikację z prośbą o przyjęcie na kurs wprowadzający czy warsztat wipaśjany. Ci, którzy nie są gotowi do podjęcia takiego wysiłku, zmarnują swój czas, a ponadto będą przeszkadzali innym osobom zdecydowanym poważnie pracować. Przyszli uczestnicy powinni także rozumieć, że opuszczenie kursu przed jego zakończeniem dlatego, że przestrzeganie reguł okazało się zbyt trudne, byłoby bardzo niekorzystne i niewskazane. Również niepomyślna byłaby sytuacja, w której uczeń musiałby być poproszony o opuszczenie kursu po wielokrotnym, bezskutecznym zwracaniu mu uwagi za nieprzestrzeganie zasad dyscypliny czy złe zachowanie. Fundamentem praktyki Vipaśyana jest śīla – właściwe postępowanie moralne. Śīla jest podstawą dla rozwoju Samādhi – oświecającej koncentracji umysłu. 

Vipaśyana - Wojsko praktykuje Jogę Medytacji
Proces samooczyszczania przez introspekcję z pewnością nie jest łatwy – wymaga ciężkiej pracy. Jedynie dzięki własnemu wysiłkowi można w tej technice osiągnąć rezultaty. Nikt tego za nas nie zrobi. Dlatego medytacja ta będzie odpowiadała tylko tym, którzy mają wolę podjęcia poważnej pracy i chcą przestrzegać zasad dyscypliny będącej integralną częścią praktyki ustalonej dla zapewnienia medytującym korzyści i bezpieczeństwa. Dziesięć dni to z pewnością bardzo krótki czas na spenetrowanie najgłębszych poziomów nieświadomego umysłu i nauczenie się, jak usuwać tkwiące tam kompleksy. W tym czasie nieprzerwana praktyka w odosobnieniu jest nieodzownym warunkiem osiągnięcia rezultatów. Regulamin został opracowany tak, aby taką praktykę umożliwić. Reguły nie służą wygodzie nauczyciela czy kierownictwa kursu, nie są też negatywnym spadkiem po jakiejś ortodoksyjnej tradycji i ślepej wierze zorganizowanej religii. Powstały one w oparciu o wieloletnie doświadczenia tysięcy medytujących i mają charakter zarówno naukowy jak i racjonalny. Przestrzeganie tych zasad stwarza atmosferę bardzo sprzyjającą medytacji; łamanie ich burzy ją i utrudnia. 

Zdarza się, że ludzie cierpiący na różne zaburzenia psychiczne, przyjeżdżają na kursy Vipassany ze złudnymi nadziejami, że technika ta uleczy albo złagodzi wszystkie ich zaburzenia albo z nadzieją, że sobie porozrabiają na swoj sposób tlumacząc się swoimi zaburzeniami. Zakłócone relacje międzyludzkie oraz poddawanie się w przeszłości różnym formom leczenia mogą być dodatkowymi czynnikami, które utrudnią właściwe skorzystanie z kursu czy warsztatu odosobnieniowego, albo nawet uniemozliwią ukończenie go z powodu wyproszenia z zajęć. Jako organizacja jogiczna, w której pracują generalnie wolontariusze, nie mamy możliwości zapewnienia takim osobom kosztownej opieki psychiatrycznej ani nie zastępujemy leków czy psychoterapii zorientowanej medycznie. Chociaż medytacja Vipassana jest korzystna dla większości ludzi, nie jest jednak nastawiona na zastępowanie leczenia medycznego, w tym psychiatrycznego, nie jest więc zalecana dla osób z poważnymi zaburzeniami umysłowymi jako zamiennik terapii psychiatrycznej. Sprawdza się jednak dobrze dla osób, które są jeszcze na tyle w stanie kontrolować własny umysł, aby pracować nad sobą z pomocą jogicznych technik koncentracji i medytacji, także w postaci kursów dla pacjentów i terapeutów na oddziałach szpitali psychiatrycznych (w Indii, Japonii, Tajlandii). 

Uczestnicy muszą zadeklarować chęć podporządkowania się przewodnictwu i instrukcjom nauczyciela przez cały okres trwania kursu, to znaczy przestrzegania zasad dyscypliny i medytowania dokładnie według wskazówek nauczyciela, bez ignorowania jakiejkolwiek ich części czy dodawania do nich czegokolwiek. Akceptacja ta powinna być wyrazem świadomego wyboru i zrozumienia a nie ślepym podporządkowaniem się. Zaufanie do nauczyciela i techniki jest niezbędne dla odniesienia sukcesu, gdyż pilna i sumienna praca jest możliwa tylko wtedy, jeśli uczeń potrafi zaufać. Na teren kursu nie wolno wnosić żadnych napojów alkoholowych, narkotyków i innych środków odurzających czy halucynogennych. Dotyczy to również środków nasennych, leków uspokajających. Mając na uwadze zdrowie i komfort wszystkich uczestników nie zezwala się nikomu na palenie, żucie tytoniu i zażywanie tabaki. Osoby przyjmujące konieczne leki zalecone przez lekarza powinny zawiadomić o tym nauczyciela. 

Wszyscy uczniowie muszą przestrzegać Szlachetnego Milczenia od początku kursu aż do przedpołudnia ostatniego pełnego dnia praktyki. Szlachetne Milczenie oznacza milczenie ciała, mowy i umysłu. Wszelkie formy komunikowania się z innymi uczestnikami kursu, czy to przy pomocy gestów, języka migowego, czy też pisma itp., są zabronione. W razie potrzeby uczniowie mogą rozmawiać z nauczycielem, mogą również kontaktować się z kierownikami kursu w sprawach dotyczących jedzenia, zakwaterowania, zdrowia itp. Te kontakty należy jednak ograniczyć do minimum. Trzeba utrzymywać w sobie poczucie, że pracuje się nad sobą w zupełnej izolacji od otoczenia. Obowiązuje całkowita separacja kobiet i mężczyzn. Pary małżeńskie i inne nie powinny się w żaden sposób ze sobą kontaktować. To samo dotyczy przyjaciół, członków rodziny. Ze względu na introspektywną naturę praktyki medytacyjnej, ważną zasadą jest, aby podczas kursu uczniowie unikali wszelkiego kontaktu fizycznego z innymi osobami tej samej lub przeciwnej płci. Spotkania z nauczycielem mają na celu wyjaśnienie techniki praktyki oraz rozwianie bieżących problemów z praktyką, wieczorem nauczyciele udzielają odpowiedzi na pytania, które się pojawiły po wysłuchaniu wieczornych wykładów. 

Niemożliwe jest zaspokojenie indywidualnych preferencji i wymagań żywieniowych poszczególnych uczestników. Dlatego prosimy o zadowolenie się prostymi, wegetariańskimi posiłkami oferowanymi na kursie. Organizatorzy postarają się zapewnić zdrową i pełnowartościową dietę sprzyjającą medytacji. Jeżeli uczestnik z przyczyn zdrowotnych musi stosować dietę zaleconą przez lekarza, powinien powiadomić o tym organizatorów przy składaniu aplikacji. Głodówka indywidualna także jest zabroniona chociaż dla zaawansowanych uczestników organizowane są zajęcia Wipaśyanam z postem lub całkowitą głodówką (wychodzą najtaniej, bo nie ma kosztów wyżywienia). 

Ubranie powinno być proste, skromne i wygodne, nie może szeleścić. Nie należy nosić strojów obcisłych, przezroczystych, skąpych i w jakikolwiek sposób zwracających uwagę, takich jak: szorty, mini spódniczki, legginsy, bluzki bez rękawów i z dużymi dekoltami. Nie zezwala się na opalanie w czasie kursu, czy choćby częściowy negliż. Zasada skromności stroju i zachowania powinna być przestrzegana przez cały czas, aby nie utrudniać skupienia pozostałym uczestnikom. 

Hatha joga i inne ćwiczenia fizyczne są przyjazne tradycyjnej jogicznej Vipassanie, na czas kursu jednakże często należy zawiesić ich uprawianie, ponieważ na terenie obiektów, gdzie odbywają się kursy nie ma pomieszczeń, w których można by je praktykować w odosobnieniu. Jogging czy jogiczny bieg transowy nie jest zabroniony jednak powinien być kultywowany w miarę warunków oraz z medytacyjnym podejściem Vipaśyanam. W czasie przeznaczonym na odpoczynek zaleca się spacerować w miejscach do tego przeznaczonych, często oddzielnych dla kobiet i dla mężczyzn. Generalnie, wszelkie dodatkowe ćwiczenia czy praktyki duchowe oprócz programów warsztatu Wipaśjany należy uzgodnić z prowadzącym Nauczycielem czy Instruktorem przed rozpoczęciem kursu. 

Istotę tego, co stoi za wszystkimi powyższymi regułami i zasadami dyscypliny, można podsumować następująco: "Staraj się i bardzo uważaj, aby twoje zachowanie nikomu nie przeszkadzało. Nie zwracaj uwagi na zakłócenia spowodowane przez innych." Może się zdarzyć, że uczeń nie potrafi zrozumieć praktycznych przesłanek stojących za jedną z zasad lub kilkoma z nich. Zamiast poddawać się narastającym wątpliwościom i negatywnemu nastawieniu, najlepiej zapytać nauczyciela o powody i poprosić o wyjaśnienia.

Tylko dzięki zdyscyplinowanemu podejściu i maksymalnemu wysiłkowi, uczeń może w pełni pojąć istotę tej praktyki i odnieść z niej korzyści. Główny nacisk podczas kursu położony jest na pracę. Złotą zasadą jest medytowanie tak, jakby się było zupełnie samemu, z umysłem zwróconym do wewnątrz, całkowicie ignorując wszelkie niewygody. Na zakończenie chcielibyśmy podkreślić, że uczniowie powinni być świadomi tego, iż ich postępy w Vipassanie zależą wyłącznie od ich własnych zalet i rozwoju osobistego oraz od następujących pięciu czynników: szczerego wysiłku, wiary w siebie i w technikę, uczciwości, zdrowia i mądrości. Mamy nadzieję, że powyższe informacje przyczynią się do odniesienia maksymalnych korzyści z kursu medytacji. Jesteśmy szczęśliwi mogąc służyć zainteresowanym i życzymy osiągnięcia spokoju oraz wewnętrznej harmonii dzięki spotkaniu z medytacją Vipassana w tradycyjnej Jodze od tysiącleci znaną jako Vipaśyana (Vipashyana). 

Dzień praktyki na warsztatcie Wipaśjany rozpoczyna się zwykle pobudką o godzinie 4.00 lub o 4.30 rano i kończy o 9.00 lub o 9.30 wieczorem. W ciągu dnia jest około 10 godzin medytacji przeplatanej regularnymi przerwami i okresami odpoczynku. Uczestnicy siedzą w tradycyjnych siadach naturalnych, skrzyżnych lub klęcznych, nie zezwala się na używanie krzeseł czy foteli w czasie praktyk medytacyjnych. Forma w jakiej pozostaje ciało jest bardzo istotna dla uzyskania owoców praktyki takiej jak Wipaśyana i tylko kompletny ignorant nie rozumiejący jak działa jogiczna praktyka Vipassany zechce próbować praktykować siedząc w fotelu czy na krześle. 

Dla osoby przeciętnie zdrowej fizycznie i psychicznie, która jest szczerze zainteresowana i chętna uczynić stosowny wysiłek, medytacja (oraz „szlachetne milczenie”) nie jest trudna. Jeśli potrafisz cierpliwie i pilnie stosować się do instrukcji, możesz być pewien wymiernych rezultatów. Choć rozkład dnia może się komuś wydać zniechęcający, to w rzeczywistości nie jest ani zbyt surowy ani zbyt swobodny. Ponadto obecność innych uczniów pilnie pracujących w spokojnej i sprzyjającej atmosferze jest ogromnym wsparciem w wysiłku. 

Vipassana - w Jodze Vipaśyana - Warsztat Medytacyjny Joginów
Vipassana uczy jak być świadomym i spokojnym, to znaczy zrównoważonym, bez względu na wszystkie wzloty i upadki w życiu. Dla ludzi wielu wyznań, w tym buddystów, dżinistów, hinduistów, sikhistów, muzułmanów, chrześcijan, podobnie jak dla niewierzących, kursy medytacji Vipasyana okazują się na różne sposoby bardzo pomocne i korzystne. Medytacja przynalezy bardziej do metafizyki, duchowości i mistyki, a jako taka wszelka medytacyjna joga jest ponadreligijna  tak samo jak jest ponadfizyczna, metafizyczna. Vipassana jest sztuką życia, sposobem życia, a skupianie na oddychaniu i wgląd w naturę jaźni można praktykować zarówno z pomocą samego skupiania się na naturalnym oddychaniu jak i na praktyce prostej mantry jogicznej w rytmie naturalnego oddychania - jak praktykują bardziej zaawansowani adepci Vipasyana Sadhanam. Jest raczej rozwijaniem ludzkich zalet, co wiedzie nas do życia, które jest dobre dla nas samych i dla innych. 

Medytacja, dhyana, to żywa czynność, eksperymentalna w swej naturze. Nie można jej nauczać jak przedmiotu wyłącznie szkolnego. Bijące serce tego procesu musi pochodzić z własnego osobistego doświadczenia nauczyciela. Na temat ten powstało dużo skodyfikowanego materiału napisanego przez najwybitniejsze umysły. Skupiając swoją uwagę na oddechu, medytujący czynnie obserwuje cały swój percepcyjny wszechświat. Sadhaka, praktykant, uczy się obserwować zmiany zachodzące we wszystkich doznaniach fizycznych, uczuciach i percepcji. Uczy się badać czynności swojego umysłu i fluktuacje w charakterze samej świadomości. Wszystkie te zmiany zachodzą nieustannie i są obecne w każdym momencie naszego doświadczenia. medytujący używa koncentracji jako narzędzia, dzięki któremu jego świadomość może przebić mur iluzji, który oddziela go od żywego światła rzeczywistości. Jest to stopniowy proces wiecznie ewoluującej świadomości, postęp w kierunku sedna rzeczywistości. Trwa to latami, lecz pewnego dnia medytujący burzy mur i zanurza się w świetle. Transformacja jest całkowita. Jest nazywana wyzwoleniem i jest trwała. Wyzwolenie jest celem wszystkich rodzajów praktyk buddyjskich, lecz drogi do osiągnięcia tego celu są różne. 

Słowo palijskie Vipassana czy sanskryckie Vipaśyana można przetłumaczyć jako "wgląd", "ogląd", czystą świadomość tego, co dokładnie dzieje się w momencie, gdy to się dzieje. Słowo "Samatha" można przetłumaczyć jako "koncentracja" lub "spokój", jako sanskryckie śamah (wyciszenie) lub satkara (skupienie). To stan, w którym umysł (manas) uspokaja się, skupia na jednej tylko rzeczy i nie rozprasza się. Po osiągnięciu tego stanu, głęboki spokój ogarnia ciało i umysł, jest to stan spokoju, którego trzeba doświadczyć, aby go zrozumieć. Większość systemów medytacyjnych kładzie nacisk na elementy Samatha. Medytujący Sadhaka skupia swój umysł na wybranych elementach, takich jak modlitwa (brahma-ćintana), śpiewanie pieśni religijnych (bhadżany), płomień świecy (trataka), wizerunek religijny (murti), mantramy lub cokolwiek innego, i wyłącza inne myśli i doznania ze swojej świadomości. Wynikiem jest stan metafizycznego uniesienia (ekstazy), który zwykle trwa tak długo jak sama medytacja lub jakiś czas po medytacji, a z czasem kumuluje się wyzwalając głębokie procesy transformacyjne i duchowe przemienienie, przebudzenie i oświecenie. Jest to wspaniałe, zachwycające, pociągające i pełne znaczenia doznanie dla którego Vipaśyana czyli Vipassana jest fundamentem, podstawą. Medytacja Vipassana odnosi się do elementu wglądu i oglądu, sposobu postrzegania, do stanu oczyszczenia umysłu ze złoża emocjonalnych wspomnień i złudnych wyobrażeń. Vipaśyana jest taką podstawową jogiczną psychoterapią ukierunkowaną na rozwinięcie zdolności do rozwoju duchowego ku przebudzeniu i oświeceniu. 

Każdy instruktor czy nauczyciel tradycyjnej, autentycznej indyjskiej Jogi, w tym Krija Jogi, Hatha Jogi, Mantra Jogi, Radża Jogi czy Laja Jogi powinien nie tylko przejść wiele razy przez medytacyjne jogiczne odosobnienie Vipaśyana czyli po palijsku mówiąc Vipassanę, ale także powinien umieć dla zainteresowanych prowadzić odosobnienia z medytacją Vipaśyana. Wedle zasad kształcenia nauczycieli i instruktorów Jogi w Indii i Tybecie, ktoś kto nie potrafi prowadzić medytacyjnego odosobnienia takiego jak Vipaśyana, nie ma kwalifikacji do nauczania Jogi w jakiejkolwiek jej autentycznym systemie. Aby sprawdzić czy ktoś kto podaje się za instruktora lub nauczyciela Jogi trzeba się dowiedzieć czy ma kwalifikacje do prowadzenia sesji i warsztatów medytacyjnych o charakterze odosobnieniowym, takich z milczeniem i pracą oddechowo-medytacyjną nad rozwojem wglądu. Jeśli osoba ani nie przeszła dłuższych wielotygodniowych sesji Vipaśyanam, ani nie umie ich prowadzić, na pewno nie ma kwalifikacji do występowania w charakterze instruktora czy nauczyciela autentycznej Jogi, a jedynie używa szyldu Joga dla jakiejś kalifornijskiej gimnastyki, która z Jogą zwykle nie ma wiele wspólnego, a dobrze jak chociaż jakieś pojedyncze ćwiczenia są bliskie tym oryginalnym należącym do Jogi. Nie po dyplomach oceniamy kwalifikacje instruktora czy nauczyciela Jogi, ale po umiejętnościach, takich jak prowadzenie warsztatów odosobnieniowych, w tym Vipaśyanam jako jako jednego z najbardziej podstawowych jakie każdy instruktor czy nauczyciel Jogi powinien umieć prowadzić po ukończeniu podstawowego stopnia kursu instruktorskiego czy nauczycielskiego w Jodze. 

LINKI 


Odwiedź stronę Wiedzy Duchowej i Ezoterycznej na portalu społecznościowym Facebook: 

https://www.facebook.com/Hridaya.Wiedza.Ezoteryczna/ 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz