Anunnaki - Mityczni Bogowie Sumeru

Anunnaki - Mityczni Bogowie Sumeru 

Anun(n)a, Anun(n)aki - sumeryjskie: da/e4-nun-na, tłum. „książęce potomstwo”; akaddyjskie: A/Enūnakū, A/Enukkū – w mitologii mezopotamskiej ogólne określenie „wielkich bogów” jako dzieci boga Anu, zrodzonych w początkowym okresie tworzenia Wszechświata, Kosmosu, zamieszkujących niebo i ziemię. Bogowie Anunna m.in. mieli wchodzić w skład boskiego zgromadzenia ferującego wyroki oraz być sędziami w podziemnym świecie zmarłych. W okresie późniejszym określenie Anunnaki – w odróżnieniu od paralelnego określenia Igigi – dotyczyło zwykle bóstw najstarszych i najznaczniejszych. Siedem Bóstw Niebiańskich zwykle tworzy radę starszych bóstw nieba w każdej sferze, także w formie opieki czy zarządu nad niższymi niż niebiańskie światami. Mitologia Sumeru oraz akkadyjska i babilońska to niejako podstawa dla zrozumienia całej duchowości, kultury, mistyki i magii rodem z Bliskiego Wschodu, zarówno Kabbalah (Kabały), Tasawwuf (Sufi), Gnozy i Magii oraz aramejsko-helleńskiej tradycji astrologicznej i numerologicznej... 

W swej najstarszej warstwie religia starożytnego Sumeru prezentuje wierzenia o cechach zbliżonych do szamanizmu lub tantryzmu. Według nich świat jest przepełniony złymi duchami, które dzielą się na kilka kategorii, zależnych od obszaru działania, na przykład na morzu, na pustyni, pod ziemią, w górach, na cmentarzach, czy na drogach. Najbardziej obawiano się tych złych duchów, które podnosząc burze piaskowe potrafiły zniszczyć doszczętnie pola i plony. Równie niebezpieczne były te złe duchy przynoszące choroby i zarazy, epidemie. Do szczególnie bezwzględnych zaliczano demoniczne złe duchy Pazuzu, Labartu i Lilith. Złymi duchami czy upiorami mogły zostać także topielce, kobiety zmarłe będąc dziewicami lub podczas porodu, mężczyźni zmarli będąc kawalerami, czy ktoś kto nie został pogrzebany. Oprócz złych mocy były też dobre duchy, choć mniej liczne w okresie silniejszych wpływów zła, ciemności i mroku na świecie. Do najbardziej popularnych zaliczały się te, które by można nazwać Aniołami Stróżami lub Duchami Opiekuńczymi. Pojawiały się tylko gdy były wzywane, przybywały w parze, stawały po obu bokach wzywającego i eskortowały go chroniąc, stąd tradycja posiadania dwóch Aniołów Stróży. Przeciw złym mocom czy złym duchom  walczyli czarodzieje i magowie dysponujący różnego rodzaju zaklęciami ochronnymi i egzorcyzmami. Oni też zajmowali się wytwarzaniem różnego rodzaju amuletów i talizmanów w oparciu o astrologię. 

Cała niezliczona gromada duchów miała dwóch przywódców o imionach Anu i Enki. Anu był władcą Nieba, wrogiem złych ludzi i ojcem wszystkich duchowych mocy. To on rozkazywał wywoływać wszystkie nieszczęścia, które padały na złych i zdeprawowanych ludzi, zsyłał surowe kary i upomnienia za przewinienia jako Bóg Sprawiedliwy. Jego dziełem były wszelkie karzące zło susze, huragany i epidemie, zarazy. Anu miał też inne imię Enlil - władca porywistego wiatru, huraganu. Dość szybko Anu i Enlili stali się dwoma odrębnymi postaciami lub dwoma aspektami Bóstwa. Natomiast Enki (Pan terytorium) władca Ziemi, początkowo był personifikacją podziemia, głębin (Apsu), pierwotnego Chaosu. Stał się z czasem władcą wód podziemnych i morza, i ojcem ogromnej ilości istot zamieszkujących wszystkie wody (w tym świat astralny). Enki był przedstawiany jako koziorożec z rybim ogonem, co uwiecznia astrologia jako obraz gwiazdozbioru Koziorożca (Makara). Można powiedzieć, że Znak Koziorożca z jego cechami wywodzony od gwiazdozbioru to Znak Enki. 

D.O.Edzard obok tradycyjnego odczytu "da-nun-na" proponuje odczyt "de-nun-na" w oparciu o później istniejące akadyjskie formy Enūnakū i Enukkū. Tłumaczenie w oparciu o dane zawarte w: John A. Halloran, Sumerian Lexicon: „a/e4” (= „potomstwo”, ang. offspring) + „nun” (= „książę”, ang. prince) + „na” (forma tworząca genetyw/dopełniacz) = „a/e4-nun-na” („książęce potomstwo”, dosł. „potomstwo księcia”). D.O.Edzard proponuje zastąpienie powszechnie przyjętej akadyjskiej formy A/Enunnakū formą A/Enūnakū. Na poparcie swej tezy podaje on występowanie skróconej formy A/Enukkū, która powstać mogła jedynie w wyniku przejścia oryginalnego -n(a)k- w -kk-, lecz nigdy -nn(a)k- w -kk-. 

Pierwsza triada najważniejszych bogów obejmuje: Anu, Enlila i Enki. Druga triada bogów astralnych składa się z: Nanny (Księżyca), Utu (Słońca) i Inanny - Bogini planety Wenus. Najpierw na Ziemi zjawia się Anu, stwórca wszechrzeczy. W piśmie klinowym jego imię stanowi odpowiednik gwiazdy, co kojarzymy z indyjskimi pojęciami Tarah (gwiazda) oraz Awatara (zstąpienie gwiazdy) - wcielenie bóstwa w ludzkie ciało, zstąpienie bóstwa. Dzięki odkopanym posążkom i kamiennym tabliczkom możemy zobaczyć, jak ludy Mezopotamii wyobrażały sobie swego stworzyciela. Z całą pewnością nie prezentował się jak superheros. Anu ma długą brodę, wielkie oczy oraz masywny nos. Ze stosunkowo chudą klatką piersiową kontrastują masywne ramiona. W niektórych przedstawieniach dzierży w dłoniach kielich, interpretowany jako nasienie stworzenia, interpretowany przez niektórych jako progenitor Świętego Graala. Niebo po sumeryjsku znane było jako AN, zatem Anu jest tym, który przybył z nieba, niebiańską istotą, wysłannikiem błękitu, wysłannikiem niebios, po indyjsku byłoby Awatarą. Jednocześnie jest bogiem, który zajmował się głównie sprawami boskimi, do człowieka i jego ziemskiej roli nie przywiązując zbytniej wagi. 

Potomek Anu, potężny Bóg Enki, założył osadę na Ziemi, miejsce zwane Eridu. Pierwsze siedlisko cywilizacji położone było nad rzeką Eufrat, dziesięć kilometrów od późniejszej mezopotamskiej metropolii Ur. Archeolodzy pracujący na tym terenie odkryli pozostałości najstarszej znanej na Ziemi świątyni – piramidalnego zigguratu starającego się sięgnąć jak najbliżej nieba. Według niektórych badaczy kształt tego monumentu niemal idealnie oddaje biblijny opis Wieży Babel. Takiego zdania jest na przykład egiptolog David Rohl, który swoją teorią prubóje obalić  powszechne przekonanie identyfikujące Babel z zigguratem w Babilonie. Potomkowie Anu byli silenj budowy ciała, wysocy i niezwykle silni fizycznie, budzili respekt, mieli jasną karnację skóry. Anunnaki charakteryzowali się wigorem i dużą energią do działania, atletyczną budową ciała,z apałem do walki i wojaczki, do udziału w bitwach dla zdobycia wiecznej chwały. Anunnaki uważali, że najlepiej jak kobiety i mężczyźni zachowują czystość w sensie abstynencji seksualnej, starali się do poślubienia w charakterze małożnki znajdować dziewice, wprowadzili kult dziewictwa i czystości seksualnej. Cywilizacja sumeryjska została wykształcona, obdarzona ogromną wiedzą objawianą przez Bóstwa będące potomkami Boga Anu czyli przez książęce dzieci, Anunnaki. 

Każda inna cywilizacja mogła pozazdrościć wiedzy posiadanej przez Sumerów wiedzy m.in. w zakresie organizacji państwowej, utrzymania jednolitego systemu prawnego, porządku społecznego, odczytywania mapy nieba, wiedzy z muzyki, malarstwa i rzeźby, architektury, astrologii i numerologii, matematyki, pojęcia miar i wag, pisania, homeopatii, medycyny oraz hodowli zwierząt i uprawy roślin. Sumerowie nasiąkali udostępnianą wiedzą jak gąbka, przejmując od boskich Annunaków tak wiele, jak tylko się dało. Anunnaki dali zalążki zjawiska arystokracji książęcej oraz zapoczątkowali wiele znamienitych rodów, które wydały wybitne umysły, wielu uczonych, mędrców i filozofów, zarówno na Bliskim Wschodzie jak i w Persji oraz Grecji. Anunnaki można poznać po zachowaniu i wychowaniu godnym szlachetnego rodu, krwi książęcej, solidnym wykształceniu i głębokiej oraz wszechstronnej wiedzy. 

Anu - Bóg Niebo 

Anu - po sumeryjsku: An, akad. Anu, Anum – w mitologii mezopotamskiej „Bóg-Niebo”, „ojciec wszystkich bogów”, "Ojciec Nieba", "Ojciec Niebieski", „król Anunnaków”, bóg stojący formalnie na czele panteonu sumeryjskiego i babilońskiego, tworzący wraz ze swym synem Enlilem „Panem Powietrza” i Enkim „Panem Ziemi” wielką trójcę bogów, prastarą Trójcę Świętą, Trimmurti. Anu był pierwszą siłą sprawczą w dziele stworzenia świata (wszechświata). Uważany za potomka Boga Urasza, a później z nim identyfikowany. Jego żoną była Bogini Ziemi, również o imieniu Urasz. W późniejszej tradycji ożeniony został z Boginią Ki. Jako babiloński Bóg ma za żonę Boginię Antu.

Jego imię pisano za pomocą znaku klinowego w kształcie gwiazdy, który oznacza zarówno niebo (sum. AN), jak i Boga czy Bóstwo (sumeryjskie DINGIR, akaddyjskie: ilu, a aramejskie El). Pan wszystkich bogów rozsądza ich kłótnie, a jego wyroki są nieodwołalne; niewiele obchodzą go jednak sprawy ludzkie. Majestatyczny, szanowany, ale zajmujący najwyższą sferę nieba pozostaje zawsze kimś dalekim i w gruncie rzeczy dosyć niewyraźnym. W trzech kolejnych niebach, umieszczonych jako sfery jedno nad drugim, zajmuje on najwyższe niebiosa. W sztuce był przedstawiany bardzo rzadko, jeśli w ogóle, być może nie zachowały się pradawne dzieła lub ich jeszcze nie odkryto. Jego główna świątynia E-ana znajdowała się w mieście Uruk. W Aszur dzielił świątynie E-sza-an (Dom – środek niebios) z bogiem burzy Adadem. Z kolei Hammurabi odnowił babilońską świątynie E-tur-kalam-ma (Dom – obora kraju) poświęcona również boginiom Isztar I Nanai.

Renesans kultu Anu, mało popularnego w okresie nowobabilońskim, nastąpił za panowania perskiego w V wieku przed Chrystusem (czas rozwoju szkoły orficko-pitagorejskiej w Grecji i buddyzmu w Indii). Okupacyjne władze perskie traktowały kult Anu jako przeciwwagę dla kultu bogini Isztar, głównej patronki Uruk, której kapłani mieli powiązania z buntami antyperskimi, jakie wybuchały w północnej Babilonii za panowania Kserksesa I. Działania władz perskich spotkały się jednak z pozytywnym odzewem intelektualnych kręgów w Uruk, dążących do powrotu do korzeni, dzięki czemu kult Anu przetrwał także upadek Achemenidów. Dobudowano wówczas nowy ziggurat (największy w Mezopotamii) do jego świątyni Bit Reš w Uruk. Za panowania Seleucydów Anu zdetronizował Marduka na czele panteonu w południowej Mezopotamii, aczkolwiek nie doszło do podważenia pozycji Marduka w samym Babilonie. Kult Anu zanikł za panowania partyjskiej dynastii Arsacydów, kiedy ziggurat w Uruk zamieniono na obiekt militarny. „Drogą Anu” nazywano poziomy pas horyzontu, rozciągający się między 30° nad i 30° pod równikiem, znajdujący się między „Drogą Enlila” a „Drogą Enkiego”. 

Anunnaki - również przepisywane jako Anunaki, Annunaki, Anunna, Ananaki i inne odmiany - to grupa niebiańskich bóstw starożytnych Sumerów, Akadyjczyków, Asyryjczyków i Babilończyków. W najwcześniejszych pismach sumeryjskich o nich, które pochodzą z okresu postakadyjskiego, Anunnaki są bóstwami panteonu, potomkami An/u i Ki, Boga Niebios i Bogini Ziemi, a ich podstawową funkcją było zadekretowanie i przypieczętowanie losów ludzkości. Uważano, że Anunnaki są potomkami Boga Nieba An i jego małżonki, Bogini Ziemi Ki. Samuel Noah Kramer identyfikuje Boginię Ki z sumeryjską boginią matką Ninhursag, stwierdzając, że pierwotnie była to ta sama postać. Najstarszym bóstwem z Anunnaki był Enlil, Bóg Powietrza i w końcu główny bóg czy bóstwo  sumeryjskiego panteonu. Sumerowie wierzyli, że do czasu narodzin Enlila niebo i ziemia były nierozłączne. Następnie Enlil rozerwał niebo i ziemię na dwoje i uniósł ziemię, podczas gdy jego ojciec An uniósł niebo. 

Każdy członek boskiej rodziny czy niebiańskiego rodu Anunnaki miał swój indywidualny kult, oddzielony od innych. Bóstwa w starożytnej Mezopotamii były prawie wyłącznie antropomorficzne. Uważano, że posiadają niezwykłe moce (charyzmaty, siddhi) i często wyobrażano sobie, że mają ogromne rozmiary fizyczne (jak archanioły w gnozie i mistyce). Bóstwa sumeryjskie zazwyczaj noszą melam, niejednoznaczną substancję świetlistą (materia lucida), która „okryła je przerażającym blaskiem”, "jasnością i chwałą", "jaśniejącą poświatą", "aureolą". Melam mogą nosić także bohaterowie, królowie, olbrzymy, a czasem nawet demony. Efekt, jaki widzenie melamu bóstwa wywiera na człowieka, jest opisany jako zjawisko ni, słowo oznaczające fizyczne mrowienie ciała. Bóstwa były prawie zawsze przedstawiane w szamańskich rogatych czapkach, składających się z maksymalnie siedmiu nałożonych na siebie par rogów wołu (para poroża to jakby sfera nieba symbolicznie). Bogowie są też czasami przedstawiani w ubraniach z wszytymi w nie wyszukanymi ozdobnymi złotymi i srebrnymi ornamentami. Starożytni Mezopotamczycy, Irakijczycy, wierzyli, że ich bóstwa żyją w Niebie, po wcześniejszej historii odwiedzania Ziemi poprzez swoje inkarnacje czy wcielenia opisywane w mitologicznych tekstach, i że posąg bóstwa jest fizycznym ucieleśnieniem samego Boga, także dzięki inkantancji Bóstwo bowiem zstępuje w odpowiedni posąg. 

Ki – sumeryjskie słowo na określenie ziemi, żeński odpowiednik boga An (Anu, Anum). W niektórych sumeryjskich tekstach razem stworzyli oni różnorodne rośliny. Obydwoje uważani byli za potomstwo bogini Nammu. Ki jest matką Enlila (boga powietrza). Przez swojego małżonka Anu, Bogini Ki urodziła Anunnaki, a najwybitniejszym z tych bóstw królewskich był Enlil, bóstwo powietrza. Według legend niebo i ziemia były kiedyś nierozłączne, aż do narodzin Enlila; Enlil rozciął niebo i ziemię na dwoje. Anu objął we władanie niebo. Ki, w towarzystwie Enlila, zajęła ziemię. Ki poślubia swojego syna, Enlila (gdyż nie ma żadnego innego Niebianina), i z tego związku powstaje całe życie roślinne i zwierzęce na ziemi (Matka Stworzeń i Gatunków). Ki była Boginią Ziemi w religii sumeryjskiej, pierwotnie główną małżonką Boga Nieba An (Anu). Ki była żoną i główną małżonką Anu, Boga Nieba. Uważa się, że są bratem i siostrą, którzy mogą być potomkami Bogów o imieniu Anshar (oś nieba) i Kishar (oś ziemi). Czyniąc Anszara i Kishara ojcami i matką, Ki była matką jedynego Syna, Syna Bożego, którego nazwała Enlil. Jej syn Enlil, Bóg Powietrza, był częścią początkową Anunnaki jako potomków boskiej krwi przymierza. Ki w końcu poślubia swojego syna, Enlila, i zgodnie z mitem tak właśnie powstały rośliny i zwierzęta na Ziemi. 

Najwcześniejsze znane użycie terminu Anunnaki pochodzi z inskrypcji napisanych za panowania Gudei (około 2144-2124 p.e.ch.) i trzeciej dynastii Ur. W najwcześniejszych tekstach termin Anunnaki odnosi się do najpotężniejszych i najważniejszych niebiańskich bóstw sumeryjskiego panteonu: potomków Boga Nieba An (Ojciec Niebieski). Ta grupa bóstw prawdopodobnie obejmowała „siedmiu bogów, którzy dekretują”: An, Enlil, Enki, Ninhursag, Nanna, Utu i Inanna. Pierwotnie Anunnaki wydawały się być niebiańskimi bóstwami o ogromnych mocach duchowych i stwórczych. W wierszu „Enki i porządek świata” Anunnaki „oddają hołd” Bogu Enki, śpiewają hymny uwielbienia na jego cześć i „zamieszkują swe mieszkania” wśród ludu Sumeru. Ta sama kompozycja dwukrotnie stwierdza, że ​​Anunnaki „dekretuje losy ludzkości” czyli zatwierdza lub ustanawia fatum ludziom, co daje skojarzenie z Bóstwami Władcami Karmana znanymi w Indii jako Lipika Dewah. Jeden stary tekst wymienia aż pięćdziesięciu niebiańskich Anunnaki związanych z miastem Eridu. W "Zejściu Inanny do zaświatów" jest jednakże wspomnianych tylko siedmiu Anunnaki, którzy przebywają w Zaświatach i służą jako sędziowie nad duszami stworzeń, w tym ludzi. Bogini Inanna staje przed nimi przed sądem za próbę przejęcia Zaświatów; uznają ją za winną pychy i skazują ją na śmierć chociaż jest nieśmiertelną niebianką. Główne bóstwa w mitologii sumeryjskiej są związane z określonymi ciałami niebieskimi, są niejako bóstwami czy duchami planet oraz Księżyca i Słońca. Uważano, że Inanna jest związana z planetą Wenus. Uważano, że Utu jest bóstwem Słońca, a Nanna jest bóstwem Księżyca. Boga An utożsamiano ze wszystkimi gwiazdami na niebie równikowym, Boga Enlila z gwiazdami nieba północnego, a Boga Enki z gwiazdami pasa nieba południowego oraz z AŠ-IKU czyli gwiazdami Pola czyli Kwadratu Pegaza. Bóstwo Enki to także późniejszy babiloński Nabu syn Marduka czyli duch lub bóstwo planety Merkury (Hermes, Thoth), żydowski Navi, arabski Nabiy czyli prorok, patron mądrości, literatury, nauki i wiedzy. Ścieżka orbity niebieskiej Boga Enlila była ciągłym, symetrycznym okręgiem wokół północnego bieguna niebieskiego, ale uważano, że orbity An i Enki przecinają się w różnych punktach. Mamy zatem bogate odniesienia do starożytnej wiedzy astrologicznej. 

Enlil - Bóg Powietrza/Wiatru 

Enlil - sumeryjski: den-lil, tłum. „Pan Wiatru/Powietrza” – w mitologii sumeryjskiej Bóg stojący na czele panteonu sumeryjskiego, jako następca boga An; syn Ziemi (Ki) i Nieba (An), małżonek Ninlil, ojciec Nanny, Nergala, Ningirsu, Ninurty i Nisaby; głównym ośrodkiem jego kultu była świątynia E-kur w mieście Nippur; jeden z czwórki wielkich bogów-stworzycieli (obok boga An, boga Enki i bogini Ninhursag). Według jednego z mitów Enlil stworzył pierwszego człowieka wykopując motyką dziurę w ziemi, z której człowiek wyrósł jak roślina. Inny mit opowiada, jak Enlil rozdziela swych rodziców: Niebo (An) zostaje podniesiony w górę, a Matka Ziemia (Ki) pozostaje przy jego boku. Miał również zesłać potop na Ziemię, aby uciszyć ludzi, przez których nie mógł spać. Jedynymi, którzy przetrwali potop, byli Utnapisztim (odpowiednik biblijnego Noego) i jego żona. Biblijny wielki potop jaki miał na Ziemię zesłać hebrajski Bóg Eloah JHWH to dzieło wcześniejsze dokonane przez sumeryjskiego Boga o Imieniu Enlil, polegające najpewniej na zejściu śniegów i roztopów z Kaukazu i zalaniu całej doliny mezopotamskiej czyli dorzecz rzek Eufrat i Tygrys oraz reszty całej nizinnej okolicy. 

Igigi to pierwotnie mitologiczne postacie niebiańskie w mitologii Mezopotamii. Choć czasami bywają synonimem terminu „Anunnaki”, w jednym ważniejszym micie Igigi są młodszymi istotami, które stały się służebnikami i pomocnikami niebiańskich Annunaki, dopóki nie zbuntowali się i nie zostali zastąpieni przez stworzenie ludzi jako służebników Bożych. Igigi są pół-ludzkimi pół-zwierzęcymi postaciami centaurycznymi, człekozwierzami. Ci niebiańscy służebnicy są na wpół inteligentni jak bogowie, ale w części nie koniecznie i mogą mieć naturę buntowniczą. To ich duchy współcześni ludzie nazywają demonami (daimonios) takimi złymi duchami, które nigdy nie były ludźmi żyjącymi na Ziemi. Imię Igigi ma nieznane pochodzenie. Pierwotnie słowo to było pisany i-gi-gi, ale później zostało również zapisany jako í-gì-gì. Ta ostatnia forma mogła być grą słów, ponieważ w sumeryjskim połączenie można interpretować jako liczby dodające do 7 (liczba wielkich bogów) lub pomnożone do 600 (co w niektórych tradycjach było całkowitą liczbą bogów), podobną liczbie żydowskich 613 przykazań Tory oraz liczbie punktów w akupunkturze. Raj akadyjski jest opisany jako ogród w micie Atrahasis (Atra-Hasis), gdzie bóstwa niższej rangi (Igigi) pracują przy kopaniu melioracyjnych cieków wodnych przez starsze bóstwa (Anunnaki). Następnie Igigi buntują się przeciwko boskiej dyktaturze Boga Enlila, podpalając swoje rolnicze narzędzia i otaczając nocą wielki niebiański dom Boga Enlila. Słysząc, że trud na kanale irygacyjnym jest powodem niepokoju, rada starszych Anunnaki postanawia stworzyć człowieka do ziemskiej pracy w rolnictwie. W późnej akadyjskiej epopei Atra-Hasis, młodsze bóstwa Igigi to szóste pokolenie bogów, które są zaprzęgnięte do wykonywania służebnej pracy dla Anunnaki. Po czterdziestu dniach buntownicze Igigi i Bóg Enki, jeden z Anunnaki, stwarzają rasę ludzi, aby zastąpili Igigi w pracy rolniczej. Igigi trafiaja do świata podziemnego zwanego także astralnym jako upadli buntownicy, którzy zawiedli radę głównych bóstw nieba, radę starszych Dingir (Bogów i Bogiń). Późna babilońska wersja eposu wspomina liczbę 600 Anunnaki z podziemia, ze świata poniżej Ziemi, ale tylko 300 Anunnaki z niebios (dingir), co wskazuje na istnienie złożonej kosmologii podziemi, a nie tylko nauki o niebiosach. Idee to są podobne do 333 głównych bóstw nieba (dewów) zarządzających Królestwem Niebieskim (Dewaczanem). Mamy też wyjaśnienie skąd później bardziej precyzyjna liczba 666 wskazująca na przywódczą czarną lożę upadłych z wysokości duchów zwanych demonami czy w Indii asurami. 

Enki – Bóg Słodkich Wód 

Enki w mitologii sumeryjskiej (Ea w mitologii babilońskiej) – to Bóg słodkich wód lub wielkiej wody czyli oceanu, Bóg mądrości, stwórca człowieka, czczony w Eridu. Razem z bogiem nieba Anu i bogiem Enlilem tworzył wielką triadę głównych bóstw, Trójcę Świętą Sumeru. Jego żoną była Damgalnuna – Bogini Ziemi, natomiast córka Ninkasi była boginią piwa (czczona spożyciem piwa). Według sumeryjskiego mitu Enki i porządek świata Enki pod postacią Byka zapełnił swoim nasieniem rzekę Tygrys i przydzielił pomniejszym bogom i bóstwom ich role oraz powierzył opiekę nad Ziemią Bogu Słońca Utu. W micie Inana i Enki bóstwo opiekuje się prawami boskimi me, które Inana podstępnie mu odbiera i przewozi do swojej świątyni E-ana w Uruk. Ea miał też stworzyć mędrca Adapę. 

Dokładne znaczenie imienia Enki jest niepewne: powszechnym tłumaczeniem jest „Pan Ziemi”. Sumeryjski En jest tłumaczony jako tytuł równoważny „pan” lub "lord" i pierwotnie jest tytułem nadanym Najwyższemu Kapłanowi, a Ki oznacza „ziemia”. Bóg Enki jest strażnikiem boskich mocy zwanych „me”, darów cywilizacji. Często jest pokazywany z szamańską czy tantryczną z wyglądu rogatą koroną boskości. Uważany za mistrza kształtowania świata, bóstwo mądrości i wszelkiej magii, Enki został scharakteryzowany jako władca Abzu (Apsu w języku akadyjskim), słodkowodnego morza lub wód gruntowych znajdujących się w ziemi. Na pieczęci Addy, Bóg Enki jest przedstawiony z dwoma strumieniami wody wpływającymi na każde z jego ramion: jeden Tygrys, drugi Eufrat. Obok niego znajdują się dwa drzewa, symbolizujące męskie i żeńskie aspekty natury albo drzewo życia i drzewo poznania prawdy. Jest pokazany w spódnicy z falbanami i kapeluszu w kształcie stożka. Orzeł schodzi z góry, by wylądować na wyciągniętej prawej ręce Boga Enki. Ten wizerunek odzwierciedla rolę Enki jako bóstwa wody, życia i uzupełniania. 

Bóg Enki ma też pewną władzę nad światem Kur, którego bramy jako Merkury otwiera na krótko, aby posłać w niższy świat ciemności złe duchy, w tym złe dusze ludzi zmarłych. Starożytny mezopotamski świat podziemny, najczęściej znany w sumeryjskim jako Kur, Irkalla, Kukku, Arali lub Kigal, a po akadyjsku jako Erṣetu, choć ma wiele nazw w obu językach, jest ciemną, wielką ponurą jaskinią położoną głęboko pod ziemią, w świecie poniżej Ziemi, gdzie mieszkańcy, jak wierzono, kontynuują „mroczną wersję życia na ziemi”. Jedynym pokarmem i napojem jest suchy pył, ale członkowie rodziny zmarłego nalewają im do picia libacje. W przeciwieństwie do wielu innych zaświatów czy podziemnych krain starożytnego świata, w sumeryjskim podziemiu nie ma ostatecznego sądu nad zmarłymi, a zmarli nie są ani karani, ani nagradzani za swoje czyny w życiu. O jakości egzystencji człowieka w podziemnych zaświatach decydują warunki pochówku, w tym decyzje bóstw nieba w czasie godziny umierania i śmierci. Trochę tak, jakby czas śmierci astrologicznie wskazywał na sferę podziemnych ciemności do jakich człowiek zostanie przez bóstwa nieba posłany. Merkury ciemnieje w czasie środka każdej retrogradacji (pozonego ruchu wstecznego) na niebie, zatem trzy razy w roku otwierają się wrota ciemności do świata podziemnego, aby zesłać tam złe dusze ostatnio zmarłe oraz wypuścić w narodziny na Ziemi pewną ilość mrocznych dusz z tej sfery. 

Siedem bram podziemi świata Kur jest strzeżonych przez boskiego strażnika, który po sumeryjsku nazywa się Neti. Mamy mitologię siedmiu bram do oczywistych siedmiu jaskiń czy siedmiu podziemnych światów w których dusze wiodą coraz bardziej mroczną egzystencję. Sumerowie mieli wiele różnych imion, które stosowali do świata podziemnego zwanego też mrocznym lub demonicznym, w tym Arali, Irkalla, Kukku, Ekur, Kigal i Ganzir, które oznaczają różne sfery mrocznego podziemia. Wszystkie te terminy zostały później zapożyczone do języka akadyjskiego i jego mitologii. Przez resztę czasu podziemne zaświaty były po prostu znane ze słów oznaczających „ziemia” lub „grunt”, włączając w to terminy Kur i Ki w języku sumeryjskim oraz słowo erṣetu w języku akadyjskim. Użyte w odniesieniu do świata podziemnego, słowo Kur zwykle oznacza „grunt”, ale czasami to znaczenie jest mylone z innym możliwym znaczeniem słowa Kur jako „góra”. Znak klinowy dla Kur został zapisany ideograficznie ze znakiem klinowym, który jest piktogramem góry. Czasami zaświaty nazywane są „krainą bez powrotu”, „pustynią” lub „niższym światem”, zależy od sfery i jej właściwości. Najbardziej powszechną nazwą ziemi i podziemi w języku akadyjskim jest erṣetu, ale inne nazwy dla podziemi to: ammatu, arali/arallû, bit ddumuzi („Dom Dumuzi”), danninu, erṣetu la târi („Ziemia bez powrotu"), ganzer/kanisurra, ḫaštu, irkalla, kiūru, kukkû ("Ciemność"), kurnugû ("Ziemia bez powrotu"), lammu, matu šaplītu i qaqqaru. Świat podziemny jest domem demonów, złych duchów ciemności rozmaitych ras i gatunków, zarówno upadłych byłych bóstw zesłanych do podziemi jak i takich, które ze świata ciemności powstały lub zostały powołane do istnienia przez inne demony zaludniające już ten mroczny podziemny świata Arali. Anunnaki, w tym Bóg Enki strzegą ludzkość przed zademonieniem przez siły ciemności z podziemia, zatem generalnie Anunnaki są dobrymi, pozytywnymi bóstwami niebiańskimi. 

Trójca Astralnych Bóstw Sumeru 

Anunnaki - Świetliści Bogowie Sumeru

Nanna - Bóstwo Księżyca 

Nanna, Nannar – sumeryjski bóg Księżyca, nazywany też był Suen, Zuen (akad. Sin). Inne imiona: Aszimbabar, Namrasit, Inbu. Jego imię zapisywano również liczbą trzydzieści (tyle jest dni w miesiącu księżycowym). Nanna jest synem Enlila i Ninlil. Jego żoną została Ningal (Nikkal), z którą miał dzieci: Utu (Szamasza) i Inannę (Isztar). Głównym miejscem kultu Nanny jest świątynia E-hulhul (Dom radości) w mieście Harran (dzisiejsza Turcja). Inne świątynie zlokalizowane są w Ur, Borsippie, Uruku, Aszur, Babilonie, Agade, Kalchu i Larsie, a także w oazie Tema na Półwyspie Arabskim. W Ur kapłanki tego Bóstwa były wybierane spośród rodziny królewskiej, najsłynniejszą kapłanką była Enheduanna, poetka, córka Sargona Wielkiego. Babiloński król Nabonid (555-539 p.e.ch.) dążył do wyniesienia Boga Sina na głównego boga panteonu, co spotkało się z oporem kapłanów Marduka w Babilonie. Kult tego boga jest bardzo żywy aż do 382 roku e.ch., kiedy zwyrodniały cesarz Teodozjusz I Wielki rozkazał zburzyć Jego świątynię w Harranie. Kult Boga Nanny popularny jest wśród mezopotamskich kupców, których karawany chętniej podróżowały w nocy przy blasku Boga Księżyca niż w palącym świetle Boga Słońca. Symbol Nanna: sierp wschodzącego Księżyca w pozycji leżącej lub barka, którą podróżował po nocnym niebie. Zwierzę: byk lub lew-smok. Inwokacja mistyczno-magiczna: Nan-na, Nan-na, Nan-Na, Nan-na, Na, Na, Na... 

Utu – Bóg Słońca, syn Nanny

Utu - akadyjski Szamasz – w mitologii mezopotamskiej Bóg Słońca, syn Nanny i Bogini Ningal oraz bliźniaczy brat Inanny. Jego żoną była Szerida (akadyjska Aja). Główne świątynie Utu, zwane E-babbar („Biały Dom”), znajdowały się w Sippar i w Larsie. Utu jest uważany za Boga Słońca, który od świtu do zmierzchu odbywa podróż po nieboskłonie. Ponieważ podczas swojej wędrówki widzi wszystko co dzieje się na ziemi, zaczął być uważany za Boga Sprawiedliwości, Prawdy oraz Prawa. Utu jest sędzią na ziemi i w niebie (na szczycie steli Kodeksu Hammurabiego jest przedstawiony jako bóg-prawodawca, przekazujący prawa Hammurabiemu). Jego symbolem jest tarcza słoneczna, atrybutem piła, a zwierzęciem koń. Czczony jest również w Fenicji i jej śródziemnomorskich prowincjach. 

Inanna – Bogini miłości i wojny 

Isztar - sumeryjska: Inana, asyryjska: Issar – w mitologii mezopotamskiej bogini wojny i miłości, z czasem główna i jedyna licząca się bogini panteonu mezopotamskiego; jej kult rozpowszechnił się szeroko na całym obszarze starożytnego Bliskiego Wschodu – w Syrii i Fenicji (Asztarte) oraz Anatolii (Szauszka); w Babilonii czczona głównie w Uruk w świątyni E-ana („Dom nieba”). Sumeryjskie imię bogini – „Inana” („Inanna”) – wywodzi się prawdopodobnie z domniemanego Nin-anna („Pani Nieba”) i występuje również w formie Innin, jest to rodzaj żeński od Nanna, jako córka Bóstwa Księżyca. Znak dla zapisania imienia Inany (węgar z pierścieniem) znany jest już z najstarszych tekstów pisanych. Imię Isztar (wcześniej Esztar) w języku akadyjskim jest spokrewnione z imieniem południowoarabskiego (męskiego) bóstwa Attar oraz z imieniem syryjskiej Bogini Astarte (biblijna Asztoret), z którymi to bóstwami była niewątpliwie łączona. 

Główne przekazy dotyczące Bogini Inany przedstawiają ją jako córkę boga Ana, blisko związaną z sumeryjskim miastem Uruk. Według innej tradycji była uważana za córkę Boga Księżyca Nanny (Sina) i siostrę Boga Słońca Utu (Szamasza). W odmiennych przekazach uchodziła za córkę Enlila a nawet Enkiego. Siostrą Inany była bogini Ereszkigal, królowa świata podziemnego Kur. Jej wezyrem (posłanką) była bogini Ninszubur. Bogini Inana nie ma stałego małżonka, ten fakt jest związany z tym, że jest boginią miłości cielesnej. Nawet z Dumuzim, który często jest określany jako jej „umiłowany”, łączą ją niejasne stosunki, ostatecznie to ona ponosi odpowiedzialność za jego śmierć. Również nie przypisywano jej dzieci (z jednym możliwym wyjątkiem – bogiem Szara). Wydaje się bardzo prawdopodobne, że w klasycznej postaci bogini Inanny/Isztar zsynkretyzowano pewną liczbę pierwotnie niezależnych bogiń lokalnych. Najważniejszą z nich była Inanna z Uruk. W Uruk znajdowała się główna świątynia Inanny (E-ana – „Dom nieba”). Jednakże istniały też inne lokalne odmiany tej bogini, otoczone niezależnym kultem: Inanna z Zabalam (w północnej Babilonii), Inanna z Agade (szczególnie czczona przez królów dynastii z Agade), Inanna z Kisz oraz Isztar z Niniwy i Isztar z Arbeli w Asyrii. Bogini Inana była również po przyjacielsku łączona z Boginią Nanają i wraz z nią czczona w Uruk i w Kisz. 

W osobowości Inanny/Isztar można wyodrębnić trzy niezależne postaci (aspekty):

1. Bogini miłości cielesnej i zachowań seksualnych; jest ona szczególnie związana z seksem pozamałżeńskim i z prostytucją – w sposób, który do tej pory nie został jeszcze w pełni zbadany, pomimo uwag Herodota na ten temat. Tak zwane święte zaślubiny, w których uczestniczy Inana, nie niosą ze sobą żadnych implikacji moralnych dla związków małżeńskich ludzi. Szósta tabliczka babilońskiego eposu o Gilgameszu, w której Gilgamesz czyni wymówki bogini Isztar z powodu sposobu, w jaki traktowała całą serię kochanków i nie chce stać się ostatnim na tej liście, jest ważnym źródłem informacji o tej cesze bogini Isztar, podobnie jak różne wersje poematów sumeryjskich o Inanie i jej miłości do Dumuziego.

2. Bogini wojny - rozmiłowana w walce, metaforycznie określanej jako „plac zabawy bogini Isztar”, podobna do indyjskiej Durga oraz Kali. Gwałtowna i żądna władzy, staje w czasie walki u boku swoich ulubionych królów. W jednym z poematów sumeryjskich Inana prowadzi wyprawę wojenną przeciwko górze Ebih. Inny mit, Inana i Enki przedstawia jej podróż do Eridu, aby uzyskać me, a jeszcze inny – jej zejście do świata podziemnego i walka z demonami. Wszystkie ukazują dążenie Bogini do poszerzenia władzy. Dla Asyryjczyków boginią wojny była zwłaszcza Isztar z Arbeli.

3. Utożsamienie Bogini Inanna z planetą Wenus; „jestem Inaną wschodu słońca” – mówi Bogini o sobie w „Zejściu Inany do świata podziemnego”. W tej formie występowała czasami pod imieniem Ninsianna. Jej transformacja w gwiazdę poranną czyli planetę Wenus, Jutrzenkę, jest sławiona w poemacie ułożonym prawdopodobnie w okresie kasyckim. Bogini Inany dotyczą także mity: „Inana i Bilulu” – w którym Inana zmienia starą kobietę Bilulu w wóz skórzany, uważając ją za winną śmierci Dumuziego; Inana i Szukalletuda – dotyczący ogrodnika Szu-kale-tudy oraz Gilgamesz, Enkidu i świat podziemny (inna nazwa: Gilgamesz i Enkidu w świecie podziemnym) – w pierwszej części tego mitu bogini Inana przesadza do Uruk święte drzewo halub, z którego drewna zostaną później wykonane jej tron i łóżko. 

W sztuce Święta Bogini Inana przedstawiana jest jako Bogini-Wojowniczka, często uskrzydlona, w pełnym uzbrojeniu, albo też otoczona nimbem z gwiazd. Zwierzęciem Isztar jest lew, także sowa oraz paw, a jej symbolem gwiazda lub tarcza z gwiazd, jak gwiazdozbiór magiczny Tarcza Magów (Sobieskiego) czy Korona Magów (Północna). W Uruk symbol gwiazdy, najczęściej ośmioramiennej, jako symbol opiekuńczy Świętej Bogini Isztar, był tatuowany lub malowany na przegubie ręki osobom usługującym w świątyni, zarówno mężczyznom jak i kobietom. W pewnym okresie symbolem mogła być też rozeta, a sama Bogini często układa ręce wznosząc je w kształt litery "W" lub dwóch "VV". 

Kult Sumeryjski w Mezopotamii 

Mieszkańcy Mezopotamii mogli odprawiać misteryjny kult religijny w sanktuariach pod gołym niebem, w prywatnych kapliczkach, lecz głównymi ośrodkami życia religijnego były świątynie. Głównym miejscem w świątyni był posąg Bóstwa wyrzeźbiony w drewnie i ozdobiony metalem i drogimi kamieniami. Świątynie powiększano stopniowo tak, że przykładowo w Eridu budowano od podstaw świątynię na tym samym miejscu kilkakrotnie, dzięki czemu powstało sztuczne wzgórze. Niektórzy uczeni uważają, że ten proces przyczynił się do koncepcji budowy zigguratów. Były to schodkowe wieże świątynne o kształcie zbliżonym do piramidy, sięgające wysokości 50 metrów. Na ich szczycie znajdowała się jedna lub kilka świątyń pokrytych błękitną glazurą, a także obserwatorium astronomiczne służące do obserwacji nieba i sporządzania horoskopów. Wierni musieli składać ofiary swoim bóstwom z jadła, napojów, oliwy, wina i niekiedy krwi zwierząt. 

Kultura religijna Sumerów i Babilończyków oddziaływała nie tylko na Międzyrzecze, lecz i na krainy ościenne, czego najlepszym przykładem jest Biblia, zawierająca zaczerpnięte z mitologii mezopotamskiej zdarzenia. Jest to chociażby potop opisany w pierwszym wielkim dziele literackim – eposie o Gilgameszu, budowa Wieży Babel, którą był prawdopodobnie ziggurat w Babilonie, czy chociażby przekazanie Mojżeszowi przykazań, co ma swój odpowiednik w Mezopotamii w prawach Hammurabiego ofiarowanych królowi przez Boga Słońca – Szamasza. Najważniejszym świętem w Mezopotamii było zagmu – rozpoczęcie nowego roku kalendarzowego czyli celebracja Nowego Roku. Podczas obchodów opiekun i najwyższe Bóstwo danego miasta symbolicznie potwierdzało swoje prawo do władzy, określając losy ludzkości na następny rok, co oznaczało ogłoszenie przepowiedni na podstawie wiedzy astrologicznej i numerologicznej. Hooskop na Nowy Rok kalendarzowy oznaczony nową wibracją liczbową jest zatem bardzo ważną tradycją astrologiczną i magiczną. W czasach panowania III dynastii z Ur oraz w okresie Isin-Larsa w trakcie zagmu odbywały się misteria zaślubin Inanny z królem. 

Religia babilońska miała charakter politeistyczny z elementami kultu płodności, henoteizmu i monolatrii, dostrzegalne w hymnach i modlitwach: oddawano cześć poszczególnym częściom ciała boskiego lub dokonywano synkretyzacji bogów w kilkutysięcznym panteonie babilońskim. Istnieje  teoria, że religia babilońska ma azjatycki rodowód, ponieważ wyewoluowała z religii sumeryjskiej, z obaszarów zachodniego wpływu perskiego. Za tym poglądem przemawia też fakt dość późnego pojawienia się Semitów w południowej Mezopotamii. Bardziej rozpowszechnioną teorią jest jednak semicki charakter religii babilońskiej, chociaż może być tak, że jest ona mieszanką tradycji sumeryjskiej i semickiej na pograniczu kultur. Miała pewne elementy religii semickich, podobne do wierzeń Hebrajczyków sprzed ustanowienia Prawa przez Świętego Proroka Mojżesza oraz Arabów sprzed czasów Świętego Proroka Muhammada. Do tych charakterystycznych cech należały szczególna rola króla w społeczeństwie, obchodzenie święta Nowego Roku oraz kult płodności. W kwestii wpływu na człowieka religia babilońska miała charakter religii animistycznej. Świat otaczającej go natury był pełny bogów i demonów (np.: ogień, woda), a za każde przewinienie lub zaniedbanie człowiek płacił określoną cenę (np.: choroba, śmierć). 

Monolatria - z greckiego: monos – „jedyny” + latreía – „służba bogu” – oddawanie czci boskiej wyłącznie jednemu bóstwu bez zaprzeczania i bez zwalczania istnienia bóstw czczonych przez innych ludzi. Jest to najwyższy etap rozwoju religii ponad politeizmem i monoteizmem. Monolatria występowała w kulturach Wschodu od starożytności. Wśród Żydów monolatria istniała od czasów Świętego Proroka Abrahama (Ibrahima) do proroków, którzy wprowadzili absurdalny i bezpodstawny  monoteizm. Monolatria żydowska cechowała się przekonaniem, że Jahwah (JHWH) jest Bogiem narodowym Izraela (Archaniołem, Bóstwem Opiekuńczym) i nieprzyjacielem innych ludów na ziemiach ofiarowanych Izraelowi przez Boga (to siedem dawnych kultów religii upadłych). Według Konecznego najbliżej monoteizmu odwołującego się do uniwersalnej etyki ponadnarodowej jest prorok Amos. 

Monolatria (nazywana również monolatryzmem) jest uwielbieniem jednego Boga czy Bogini bez zaprzeczania istnienia innych bogów czy bogiń. Henoteizm łączy się tutaj w tym sensie, że rozpoznaje wielu bogów i bogiń na niebiosach, a mimo to decyduje się skupić wyłącznie na jednym- zazwyczaj uważanym za boga czy boginię rodziny lub klanu. Wyznawca monolatrii czy henoteizmu jest oddany jednemu Bogu, ale pozostawia miejsce również dla innych bóstw, bogów i bogiń nieba. Wiele kultur w czasach starożytnych wierzyło w więcej niż jednego Boga, w tym w rozmaite Trójce Święte, ale niektóre z tych kultur nadal składały hołd jednemu Bogu czy Bogini sponad innymi.

Hinduizm jest klasycznym przykładem monolatrii czy henoteizmu w praktyce, gdyż Hindus ogólnie uwielbia jednego Boga lub Boginię, chociaż uznaje, że istnieje nieskończona ilość innych bóstw, bogów i bogiń, które mogą być również uwielbiane, wedle wyboru. Starożytni Egipcjanie wierzyli w wielu bogów i bogiń, ale czasem (w zależności od tego kto był faraonem) jeden Bóg był wywyższany ponad innych bogów. Religia starożytnych Greków i ich uwielbienie Olimpijczyków jest innym znanym przykładem, z Zeusem będącym nadrzędnym władcą spośród jedenastu innych bogów. Uwielbiano wszystkich dwunastu, każdego z osobna przez różne grupy kultowe i świątynne w ich własnych świątyniach, z własnymi kapłanami i własnymi kapliczkami. 

Magia i astrologia 

Ważną rolę w życiu religijnym stanowiła astrologia połączona z numerologią, czyli obserwacja ruchów ciał niebieskich w celu przepowiadania przyszłości. Babilończycy uważali, że z ruchów gwiazd można odczytać zamierzenia bóstw nieba w sprawach politycznych i militarnych. Ludzie czuli się otoczeni demonami, które zawsze były gotowe, aby napaść na człowieka. Ażeby chronić się przed nimi noszono amulety wraz z zapisanymi na nimi zaklęciami i wyrzeźbionym uwięzionym demonem, przed którym strzegł dany amulet. Kiedy ofiara zdradzała objawy opętania przez demona, wzywano maga egzorcystę, który przy pomocy zaklęć i obrzędów wyganiał złego ducha, lub też łączył je z zabiegami chirurgicznymi i sztuką medyczną. Było to spowodowane tym, że grzech (w ich rozumieniu - nieprzestrzeganie norm etycznych, których łamanie nie było karane przez sąd) uważano za pewnego rodzaju chorobę, z której zdeprawowanego człowieka należy uleczyć. Tym samym chory mógł być uważany za opętanego, chociażby wtedy, gdy uprawiał zboczenia seksualne.

Oprócz wróżb astrologicznych bogowie nieba zsyłali też przepowiednie i znaki pod postacią snów, zachowania się zwierząt, narodzin potworów, czy zjawisk przyrodniczych. Wróżono też z lotu ptaków i z wątroby zwierząt. Ten ostatni sposób wróżenia oraz astrologia służyły królowi, państwu i wysokim dostojnikom. Osoby prywatne mogły korzystać tylko z pozostałych sposobów. W mitologii mezopotamskiej człowiek jest poddanym bóstw nieba i ich namiestnikiem na ziemi, stworzonym po to, aby odciążyć bogów i boginie w ich pracy. Kapłani mieszkali w świątyni na terenie której były pomieszczenia mieszkalne. 

Babilończycy wierzyli w dobrotliwą moc duchów opiekuńczych i złą moc demonów (dżinnów). Aby uchronić się przed szkodliwym działaniem demonów, stosowali różnorodne oczyszczające rytuały mistyczno-magiczne. Jednym z takich magicznych rytuałów było okadzanie dymem z cyprysów i cedrów. Z innej strony według wierzeń babilońskich bóstwa uwielbiają zapach kadzidła, więc w ten sposób kapłani wyświadczali im przysługę. Obrzędy magiczne w postaci zaklęć i egzorcyzmów mają za zadanie unicestwienie działania czy wpływu demona (dżinna). Pomocną bronią są liczne amulety i talizmany. 

W wierzeniach babilońskich wyróżniano czary dobre i złe czyli czarnoskięstwo i magię, czarną magię i białą magię. Ponieważ kodeks Hammurabiego groził złemu czarownikowi karą śmierci, czarnoksiężnicy działali w tajemnicy, więc babilońskie sposoby na rzucanie złych czarów nie są dokładnie znane. Spośród niewielu zachowanych źródeł z zakresu uprawiania czarnoksięstwa znajduje się list, którego tekst został napisany w formie prośby do bóstwa o sprowadzenie na czytającego i jego rodzinę śmierci. Wielu sprawców pozostawało bezkarnych, a sposobem na odczynienie złych czarów były i są egzorcyzmy. 

Demonologia babilońska

Babilończycy wierzyli w złe i dobre duchy, podobnie jak tradycja perska mazdaizmu. Do złych istot nadnaturalnych należały liczne demony (dżinny), które szkodziły zarówno ludziom, jak i bogom, a były to przeważnie dzieci czyli potomkowie sumeryjskiego Boga Anu czyli Anunnaki. Pierwotnie występowały jako Siódemka lub złe utukku, a z czasem ich liczba uległa powiększeniu, stąd demonologia okultystyczna uczy o siedmiu grzechach i ich demonach czy kusicielach. Do grona złych demonów należały także: Lamasztu, która wyrządzała zło kobietom w połogu i karmiącym matkom, wykradając im dzieci, Namtaru, będący demonem zarazy na usługach Nergala, Rabisu, który czaił się na ofiary w przejściach i kątach domowych, Lilitu (Lilith), nawiedzająca we śnie mężczyzn, z którymi płodziła pomniejsze demonki potworki alu i gallu – krwiożercze potwory bez twarzy czyhające na śmierć swoich ojców. 

Złe duchy utrudniają ludziom ich codzienne życie. W religii babilońskiej są to dusze zmarłych gwałtowną śmiercią oraz na skutek poniesionej kary za złamanie tabu lub niepogrzebanych zgodnie ze zwyczajami wyznawanej tradycji religijnej. W postaci złośliwych duchów sprowadzają nieszczęścia na ludzi żyjących. Aby je unieszkodliwić, stosuje się określone rytuały i odmawia  stosowne zaklęcia czy inwokacje. Do dobrych duchów zaliczano życzliwe utukku, szedu i lamassu. W postaci ustawianych przy drzwiach lub zakopywanych pod progami posążków chroniły domy. Mają  postacie ludzkie, ludzkie z elementami zwierzęcymi (łuski, skrzydła, głowa ptaka) lub jako mityczne stwory, na przykład, muszhuszu – czerwony smok o ciele psa oraz głowie i ogonie węża. 

Demonologia babilońska – to element wierzeń babilońskich w obecność w życiu ludzkim istot nadprzyrodzonych i ingerencję w każdą dziedzinę ich codzienności. Rodowód demonów babilońskich do dziś pozostaje niejasny, przyjmuje się, że były potomkami naczelnych bogów mezopotamskich. Do dobrych duchów w religii babilońskiej zaliczano przychylne ludziom utukku, szedu i lamassu. Wyobrażano je na kilka sposobów: pod postacią ludzką, ludzką z elementami zwierzęcymi (łuski, skrzydła, głowa ptaka) lub jako mityczne stwory (muszhuszu – czerwony smok o ciele psa oraz głowie i ogonie węża czy lamassu – skrzydlaty byk o ludzkiej głowie). Dobre duchy wspierały człowieka w jego codzienności oraz w postaci ustawianych przy drzwiach lub zakopywanych pod progami posążków chroniły domostwa (strażnicy domostw i gospodarstw). Towarzyszyły także Isztar w jej orszaku, dlatego ich imiona składały się w piśmie ze znaku swej pani, połączonego z imieniem ducha: 15 – cyfra Isztar, 1/3 lub 2/3 (5 lub 10) było imieniem demona. 

Złe duchy uchodziły za potomków bóstw, zarówno wrogich, jak i przychylnych ludzkości. Według różnych przekazów zrodzone zostały z Bela, Anu ze związku z boginią otchłani, bądź pary Ea i Damkina. Ponieważ małżonkowie Ea i Damkina sprzyjali ludziom, ich złe potomstwo nazywano "żółcią Ea". Najliczniejszą grupę złych demonów (dżinnów) stanowiły niesprzyjające ludziom utukku, które nazywano Siedmioma, chociaż ich liczba nie zawsze odpowiadała nazwie kojarzonej z astrologiczną cyfrą Południowego Węzła Księżycowego (Ogonem Smoka, Ketu). Przekazy źródłowe nie są jednolite pod względem ich opisów, a według różnych wersji pierwotnie przebywały w niebie, bądź nie były znane bogom. Niekiedy uchodziły za stałą niezmienną grupę, a czasem były skupiskiem wszelakich złych mocy, z którego wyodrębniano najpotężniejsze klany edimmu – upiory i namtaru – zwiastunów zarazy. Działalność utukku polegała na zakłócaniu życia codziennego, była efektowna, ale nie zawsze skuteczna: gwizdanie, robienie bałaganu, straszenie ludzi i zwierząt. Mogła doprowadzić do poważniejszych zniszczeń, jak uśmiercanie zwierząt, opętanie człowieka, sianie niezgody w rodzinie. 

Do Siedmiu mrocznych sił demonicznych włączano również lokalne demony o indywidualnych imionach. Lamasztu wyrządzała krzywdę kobietom w połogu, a karmiącym matkom wykradała niemowlęta. Namtaru należał do orszaku Nergala i sprowadzał zarazę. Rabisu z zaskoczenia atakował ludzi w przejściach lub czaił się w domowych kątach. Lilitu odwiedzała we śnie mężczyzn i płodziła z nimi pomniejsze demony bez twarzy alu i gallu, które towarzyszyły swym ojcom na łożu śmierci. Upiory edimmu były demonami niestałymi, a do tej grupy włączano niespokojne dusze zmarłych nienaturalną śmiercią, niepogrzebanych zgodnie ze tradycją bądź dusze skazanych na śmierć za złamanie tabu lub tajemnic świątyni. Edimmu złośliwie utrudniały ludziom życie i sprowadzały nieszczęścia na żyjących krewnych i znajomych. Ich unieszkodliwienie polegało na odprawieniu rytuałów magicznych, a także złożeniu ofiary pokutnej za swoje grzechy i przewiny. Niekiedy edimmu były włączane do grupy złych utukku jako mściciele za swoją egzystencję po śmierci.

Me - Prawa Boskie Sumeru 

Me - sumeryjskie: me, tłum. „boskie siły” lub „boskie prawa” – w wierzeniach mezopotamskich ogół praw, reguł i zasad wyznaczających i charakteryzujących cywilizowane życie, danych ludzkości przez bogów z niebios. Pojęcie to odnosi się do wszystkiego, co było związane z organizacją społeczeństwa Sumerów (polityką, religią, stosunkami społecznymi) i ich systemem etyczno-religijnym. Me były siłą, która utrzymywała świat w należytym porządku, określała miejsce we Wszechświecie dla każdej dziedziny życia. Strażnikiem praw i opiekunem me był początkowo Enlil, zastąpił go później Enki. Me stanowi odpowiednik indysjkiej Dharmy oraz żydowskiej Tory, a jako że mamy 78 podstawowych zasad prawnych, nieodłącznie kojarzy się z Tarotem i jego dużymi (22 reguły) oraz małymi (56 reguł) Arkanami. Łączna liczba pomniejszych praw przekracza liczbę 100, najpewniej jest ich 120 lub 144, zależnie do źródła. 

Me odnosiły się przede wszystkim do człowieka i społeczeństwa. Jedna z grup reguł poznana została za pośrednictwem mitu „Inana i Enki”, w którym Bogini Inana wykrada me bogu Enki i przekazuje je swojej świątyni. W ten sposób Bogini umocniła autorytet Uruk. Spośród ponad stu znanych reguł, wymienionych w tym micie, udało się odczytać około połowy, lecz nie wszystkie z nich zostały na razie zinterpretowane. Z pojęć abstrakcyjnych znane są znaczenia me w odniesieniu do bohaterstwa, sprawiedliwości, prawości, dobroci, szlachetności, zwycięstwa, pokoju, kłamstwa, strachu, zmęczenia, kłótni, burzenia miast. W znaczeniu symbolicznym me opisywało tron królewski, boskość, sztandary czy wieczystą koronę. Me odnosiło się do organizacji zajęć rzemieślników i artystów (np. cyzelerstwo, koszykarstwo, murarstwo, kowalstwo, garbarstwo, ciesielstwo), porządkowało godności kapłanów i pisarzy, opisywało czynności rytualne (np., zejście do świata podziemnego lub wyjście ze świata podziemnego, seksualność sakralna, święte oczyszczenie), sztukę i instrumenty muzyczne, budynki sakralne (np., dostojna świątynia, kaplica), sztandar bojowy itd. W procesie dziejowym pod względem zbliżonych znaczeń me podobne było do starorzymskiego numen. Zbliżone koncepcje postrzegania świata występują w kilku religiach pierwotnych, najbardziej objawia się to w wierzeniach dalekowschodnich. Można odnaleźć podobieństwa pomiędzy me a ideami Platona.

Szczegółowa lista boskich praw "me" wymienionych w sumeryjskim micie Inana i Enki

1. Funkcja władcy En

2. Funkcja kapłana lagal

3. Boskość

4. Przynależny władcom kołpak

5. Tron królestwa

6. Wzniosłe berło

7. Pastorał i lejce

8. Wzniosła szata

9. Pasterstwo

10. Królestwo

11. Funkcja kapłanki egizi

12. Funkcja kapłanki nindingir

13. Funkcja kapłana iszib

14. Funkcja kapłana lumah

15. Funkcja kapłana gudu

16. Trwałość

17. Zejście do świata podziemnego

18. Wyjście ze świata podziemnego

19. Funkcja kapłana kurgara

20. Miecz i maczuga

21. Funkcja sługi świątyni sagursag

22. Czarna suknia

23. Kolorowa suknia

24. Fryzura na karku

25. Sztandary

26. Potop

27. Stosunki seksualne

28. Pocałunki

29. Prostytucja

30. Głośne wołanie

31. Zaprzeczanie

32. Pochlebstwo

33. Stanowisko prostytutki kultowej

34. Czysta gospoda

35. Czyste nigingar

36. Stanowisko niebiańskiej hieroduli

37. Głośno brzmiący instrument

38. Muzyka

39. Starszeństwo

40. Bohaterstwo

41. Siła

42. Niehonorowość

43. Prawość

44. Rabowanie miast

45. Intonowanie lamentacji

46. Radość serca

47. Kłamliwość

48. Buntowniczy kraj

49. Stan pokoju

50. Wiele przebywania w drodze (podróżowania?)

51. Trwała siedziba

52. Rzemiosło stolarza

53. Rzemiosło kotlarza

54. Sztuka pisania

55. Rzemiosło kowala

56. Rzemiosło siodlarza

57. Rzemiosło folusznika

58. Rzemiosło budowniczego

59. Rzemiosło rogożnika

60. Rozum

61. Wiedza

62. Czyste rytuały obmywania

63. Dom (...)

64. Gromadzenie żaru węgielnego

65. Zagroda owiec

66. Głęboki szacunek

67. Napięcie (wzbudzające) głęboki szacunek

68. Pełne szacunku milczenie

69. Rozniecanie ognia

70. Gaszenie ognia

71. Ciężka praca

72. Zgromadzenie rodziny

73. Walka

74. Okrzyk zwycięstwa

75. Doradztwo

76. Naradzanie się

77. Wymierzanie sprawiedliwości

78. (Podejmowanie) decyzji  

Rekonstrukcja: Wielki Ziggurat w Ur

Zigguraty - Domy Niebiańskich Bóstw 

Zig(g)urat, zik(k)urat - sumeryjskie: u.nir; akad. ziqqurratu pochodzi od czasownika zaqāru – budować wysoko; asyryjskie: siqqurratu – charakterystyczna dla architektury sakralnej Mezopotamii wieża świątynna o zmniejszających się schodkowo kolejnych tarasach. Ziggurat jest to słowo spokrewnione z innymi językami semickimi, takimi jak hebrajski zaqar (זָקַר) „wystaje”.  Rdzeń zigguratu wznoszono z suszonych cegieł, natomiast ściany zewnętrzne tarasów wykonywano z cegieł wypalanych. Konstrukcja zigguratów przekładana była co kilka rzędów cegieł warstwami mat trzcinowych oraz spoiwem. W jej wnętrzu pozostawiano wąskie, poziome kanały, które pozwalały masie ceglanej „oddychać” i regulowały jej wilgotność. Z tarasu na taras prowadziły pochylnie (rampy) lub schody o mistycznej liczbie związanej z wtajemniczeniami duchowymi. Budowlę zwieńczała świątynia lub kaplica będąca mieszkaniem niebiańskiego bóstwa. U stóp wieży wznosiła się kolejna świątynia, w której stał posąg kultowy i odprawiano codzienne rytuały czy misteria. Świątynia ta była z reguły bardziej okazała od szczytowej z uwagi na brak ograniczeń budowlanych. Inspiracją do budowy zigguratów była wiara, że bogowie i boginie zamieszkują szczyty gór. Zigguraty miały symbolizować szczyty gór oraz stopnie niebios, dlatego najczęściej budowano zigguraty trzy stopniowe lub siedmio albo ośmiostopniowe, od liczby sfer niebios. Niektórzy architekci uważają, że były one pierwowzorem biblijnej wieży Babel, która mogła być bardzo wielkim zigguratem. Każdy ziggurat jest siedzibą innego z dawnych bogów nieba, Anunnaki. Zigguraty były litymi budowlami, ze względów technicznych i technologicznych nie było w nich żadnych pomieszczeń. Wszelkie magazyny znajdowały się na terenie pałacu świątynnego położonego w pobliżu zigguratu i jego gospodarstwa. Najczęściej budowle te były połączone z kompleksami świątynnymi, które usytuowane były w centrach miast babilońskich. 

Prototypem zigguratów jest zapewne wysoki taras, na którym wznosiła się świątynia bóstwa. Konstrukcja taka znajdowała się w wielu sumeryjskich okręgach kultowych z końca IV i przez większą część III tysiąclecia p.e.ch. Klasyczną formę zigguraty przybrały w okresie panowania władców III dynastii z Ur (około 2100–2000 p.e.ch.). Wtedy miały one prostokątną podstawę, trzy kondygnacje i trzy ciągi schodów po stronie fasady. W II tysiącleciu p.e.ch., zigguraty zaczęto też wznosić w Asyrii w północnej Mezopotamii oraz w Elamie w południowo-zachodnim Iranie. Od sumeryjskich prototypów różniły się kwadratową podstawą i obecnością ramp wejściowych. Elamicki ziggurat w Dur-Untasz-Napirisza wyróżniało istnienie pomieszczeń wewnątrz jego konstrukcji. W I tysiącleciu p.e.ch., władcy asyryjscy i babilońscy odbudowywali zniszczone zigguraty przy okazji powiększając je i przebudowując. Zigguraty służyły także jako wieże obserwacyjne dla pomiarów niezbędnych w pracy astrologów i magów świątynnych, były obserwatoriami astronomicznymi. Dotychczas w wyniku prac archeologicznych odsłonięto 16 zigguratów. Wraz z tymi, o których wiemy ze źródeł pisanych, znane są 34 takie budowle, chociaż znając liczbę pomniejszych bóstw nieba, w dawnych czasach musiało ich być dużo więcej. 

Zigguraty zostały zbudowane przez starożytnych Sumerów, Akadyjczyków, Elamitów, Eblaitów i Babilończyków dla lokalnych religii. Prekursorami zigguratu były wzniesione platformy pochodzące z okresu Ubaid w szóstym tysiącleciu p.n.e. Zigguraty zaczynały jako platformy (zwykle owalne, prostokątne lub kwadratowe). Ziggurat był strukturą podobną do mastaby z płaskim wierzchołkiem. Rdzeń zigguratu stanowiły wypalone na słońcu cegły z okładzinami z wypalanych cegieł na zewnątrz. Każdy stopień był nieco mniejszy niż stopień poniżej. Okładziny były często glazurowane w różnych kolorach i mogły mieć znaczenie astrologiczne. Na tych glazurowanych cegłach wyryto czasem swoje imiona królów. Liczba pięter wahała się generalnie od dwóch do siedmiu. Świątynki na szczycie zigguratów bywały pomalowane w kolorze indygo, a ochrona dbała aby osoby nieupoważnione nie podglądały ani rytuałów ofiarnych ani procesów inicjacyjnych jakie odbywały się na szczytach kilku stopniowych piramid schodkowych którymi są zigguraty. Do świątyni na szczycie zigguratu można było dostać się kilkoma rampami po jednej stronie zigguratu lub spiralną rampą prowadzącą od podstawy do szczytu. Mezopotamskie zigguraty nie były miejscami sprawowania kultu publicznego ani publicznych ceremonii. Tylko kapłani mogli przebywać na zigguracie lub w pokojach czy komnatach u jego podstawy, a ich obowiązkiem było troszczenie się o bogów i zaspokajanie ich kultowych, magicznych potrzeb. Kapłani byli bardzo wpływowymi członkami społeczeństwa sumeryjskiego i asyryjsko-babilońskiego. Mezopotamczycy wierzyli, że te świątynie o strukturze piramidy łączą niebo i ziemię. 

Ziggurat w Ur lub Wielki Ziggurat - zwany przez Sumerów Etemennigur - sumeryjski: é-temen-ní-gùru „Etemenniguru”, co oznacza „świątynia, której fundament tworzy aurę” – wybudowany około 2100 p.e.ch., przez Ur-Nammu i Szulgiego ziggurat w mieście Ur, ma budowę schodkowaną trójstopniowo, zwężającą się ku górze. Jest to wieża sakralna poświęcona bóstwu księżyca Nannie (Nanna). Pierwotna budowla wzniesiona na fundamencie o wymiarach 65×43 m, była wysoka na około 21 m lub 30 m, dziś sięga około 13 m. Rdzeń składał się z cegły suszonej i był obłożony wypalaną cegłą. Na najwyższym tarasie stała niewielka kaplica czy świątynka, do której prowadziły schody. Tarasy połączone były pochylniami. Pochylone ściany zdobione były niszami i ryzalitami. Na pierwszy taras prowadziły trzy szerokie ciągi schodów połączone w przelotowej bramie. Zachowana w bardzo dobrym stanie, bowiem już w starożytności była obiektem renowacji, o czym świadczą inskrypcje króla babilońskiego Nabonida. Gruntownej konserwacji został poddany przez sir Leonarda Wooleya na początku XX wieku. Z Ur pochodził Prorok Abraham, stąd Księżyc czy Sierp Księżyca jest silnym symbolem trzech religii abrahamowych: judaizmu, chrześcijaństwa i islamu. 

Bełkot spiskowych oszołomów 

Mitologie wielu kultur i cywilizacji opisują w powodny sposób światy i istoty jasne, dobre i czyste, takie jak sumeryjskie i akkadyjskie Anunnaki oraz światy ciemne, upadłe i moczne, takie jak sumeryjski Kur z całą jego demoniczną zawartością. Niestety, bredzenia osób chrystocentrycznych, opętanych przez mroczne siły demonicznego zła ze światów podziemnych, z mrocznych jaskiń wypełzłych, w ramach chorób spiskowych, antyszczepiennych, chemtrailsiarskich i płaskoziemskich, pozbawionych wiedzy i zrozumienia, przypisują dobrym sumeryjskim bóstwom nieba jakieś złoczynne właściwości, które chyba chorzy psychicznie na ów "spiskowizm" czy paranoję spiskową przepisują z własnych reptiliańskich cech charakteru obarczonego niewiedzą, nieuctwem oraz bezmyślnością. Zakon Iluminatów prostuje zatem wszelkie bredzenia niekumatych i bezrozumnych, zatrutych jadami bakterii kałowych od lizania wiadomo czego w ramach reptilskiej koprofagii i urofagii, przedstawiając pewne duchowe i magiczne podstawy wiedzy na temat dawnej tradycji duchowej i mistycznej cywilizacji sumeryjskiej i akkadyjskiej. Warto pamiętać, że złowrogie reptilce znieważają Iluminatów i uragają rozumowi w każdej swej łuskowej postaci. Teorie spiskowe głoszą zwykle osobnicy związani z tak zwanym bractwem gadzim, którzy zajmują się rozpowszechnianiem substancji narkotycznych, ćpają marihuanę (THC), ayahuascę czy LSD, ulegając absurdalnym iluzjom i urojeniom ćpalnym... 

(Z czasem artykuł może zostać rozszerzony i uzupełniony, zaglądaj tutaj znowu!)