Ezoteryzm - Okultyzm - Hermetyzm - Magia

Ezoteryzm, okultyzm, hermetyzm, mistyka i magia 

Ezoteryzm, ezoteryka – nauka wewnętrzna zwana wiedzą tajemną, hermetyczną, okultystyczną lub ezoteryczną i przekazywaną jedynie wybranym osobom w przeciwieństwie do dostępnej dla ogółu wiedzy egzoterycznej (zewnętrznej); w religioznawstwie tendencja do utajniania części wierzeń danej doktryny lub kultu religijnego przed ogółem, a dostępnych dla wybranych; w filozofii teorie starożytnych i średniowiecznych szkół filozoficznych, które ówcześnie były przekazywane jedynie wybranym uczniom duchowym godnym przyjęcia misteryjnych sekretów. 

Ezoteryzm - Okultyzm - Hermetyzm - Mistyka - Magia - Tantryzm

Ezoteryzm uprawia głębsze wglądowe postrzeganie rzeczywistości, bardziej otwarte, alegoryczne i symboliczne, rozwój duchowy, porusza tematy duchowe czy metafizyczne, a czasem odrzucane przez materialistyczną naukę jako trudne do badania metodami szkiełka i oka. Treści ezoteryczne są na ogół otoczone atmosferą tajemnicy, przekazów ze starożytności, wspaniałych guru o nadnaturalnych mocach, itp., są odczuwalne w sposób pozazmysłowy. Gloryfikowana, szanowana i czczona jest sama idea Doskonałego Mistrza Duchowego, Guru, Mistrza Gnozy (Wiedzy), Hierarchia Mistrzów Mądrości, istotnych archaniołów czy niebiańskich bóstw.  

Wiele z kwestii przedstawianych współcześnie jako nowe w ezoteryce czy okultyzmie (np. z zakresu parapsychologii), w rzeczywistości od wieków znane były filozofii, rozważa się więc zaryzykowanie większego otwarcia tej dziedziny na ezoterykę, by przypomnieć, że nowe „odkrycia” czy raczej metafizyczne doświadczenia ezoteryków znajdują swoje odpowiedniki już w ideach starożytnych filozofów. W latach 90-tych XX wieku termin ezoteryka, zamiast wiedzy tajemnej, zaczął oznaczać coś wręcz przeciwnego - dziedzinę gospodarki, cieszącą się znaczną popularnością. 

Wokół pojęć ezoteryzm, ezoteryka narosło współcześnie wiele nieporozumień i bywa, że stosowane są do nazwania rzeczy lub zjawisk nieznanych, niezbadanych, niezrozumiałych, jednakże należy pamiętać, że greckie słowo ezoteryka oznacza dokładnie to samo co dawniejsze greckie słowo hermetyzm, a także rzymski odpowiednik terminu ezoteryka czyli dobrze znany okultyzm. Wiedza ezoteryczna, wiedza okultystyczna - to wiedza hermetyczna, wiedza tajemna, esencja mądrości mistrzów oświeconych, iluminatów albowiem iluminati to dosłownie oświeceni, mistrzowie oświeconej mądrości. 

Ezoteryka to słowo i idea rozpowszechnione wielce w XIX wieku, a po raz pierwszy w Zachodniej Europie użyte jako l’ésotérisme w pracy "Histoire critique du gnosticisme et de ses influences" w roku 1828 (Jacques Matter (1791-1864). Tuż po tym Mistrz Eliphas Levi (1810-1875) rozpowszechnił użycie słów „ezoteryka” oraz „okultyzm” jako oczywistych synonimów. Terminy te stały się modne głównie jednak za sprawą Heleny Pietrownej Bławatskiej (1831-1891) i innych członków Towarzystwa Teozoficznego, którzy używali ich w ostatniej ćwiartce XIX wieku i na początku XX wieku. Ezoteryka czy ezoteryzm odnosi się do rzeczy tajemnych, zwłaszcza takich, które są lub były trzymane w tajemnicy w obawie przed prześladowaniami ze strony szatańsko zbrodniczej katolickiej i protestanckiej inkwizycji i niezrozumieniem przez innych, a także w celu niedopuszczenia do ich złego użycia przez osoby niepowołane. 

Określenie ezoteryczny pojawiło się już w starożytnej Grecji w okresie panowania cesarstwa rzymskiego. Pochodzi od greckiego słowa esôterikos, od esôtero (esô: „wewnątrz”). Słowo to oznacza wszystko, co jest „wewnętrzne”, "ukryte", "sekretne". Przeciwieństwem dla pojęcia ezoteryczny jest określenie egzoteryczny, od greckiego eksôterikos, od eksôtero (eksô: „na zewnątrz”) czyli tego co ujawnione albo publiczne. Niektórzy zwolennicy ezoteryzmu czy okultyzmu wskazują, że ma podobną do innych nauk metodologię, opierającą się na obserwacjach i eksperymencie, w wyniku czego powstają hipotezy, teorie i praktyczne modele świata, nacechowane spirytualizmem, realizmem, holizmem, przedstawiające wielopoziomowe byty, hierarchie istot, w tym ludźmi, którzy mogą się rozwijać w nieskończoność. Punktem styczności religii oraz ezoteryzmu czy okultyzmu są gnostyczne lub mistyczne praktyczne doświadczenia wewnętrzne. Okultyzm czy ezoteryzm przyczynił się do powstania niektórych nurtów filozoficznych, a poprzez astrologię miał wpływ na astronomię, poprzez alchemię – na chemię i ich rozwój. 

Ezoteryzm Zachodni: Kabała - Gnoza - Mistyka - Teozofia - Magia

Okultyzm - od łacińskiego occulere to dosłownie „skrywać” – a okultyzm to zespół poglądów i wierzeń o istnieniu niepoddających się naukowym obserwacjom istot, mocy i możliwości ukrytych we wszechświecie i człowieku, wierzenia o wychodzących poza poznanie zdolnościach ludzkich i ich podporządkowaniu, związane z tymi wierzeniami magiczne rytuały, praktyki medytacyjne i ćwiczenia, a także synonim ezoteryki. W szerszym znaczeniu terminem okultyzm określa się magię, gnozę i mistykę. Okultyzm w znaczeniu systemu wiedzy zajmuje się światem i człowiekiem, przy czym przedmioty badań w tym przypadku podzielone są na dwie triady: makrokosmos – świat duchowy, świat astralny, świat eteryczno-fizyczny oraz mikrokosmos – duch, dusza, ciało. Okultyzm w znaczeniu praktyk rytualnych, medytacyjnych czy kontemplacyjnych i ćwiczeniowych umożliwia poznanie i korzystanie z własnych mocy i mocy anielskich czy niebiańskich istot nadnaturalnych dzięki systematyzacji myśli, uczuć, ćwiczeń wolitywnych i odczuć fizjologicznych. W tym przypadku to człowiek jest narzędziem poznawczym chociażby z pomocą technik przyrządowych jak rabdomancja (radiestezja czy wahadlarstwo). Okultyzm, zajmujący się niewidocznymi dla zmysłów istotami, różni się w ich badaniu od religii tym, że dąży najpierw do ich poznania (gnoza) wraz z późniejszym wolitywnym oddziaływaniem na nie (magia). 

Platon (427-347 p.e.ch.) w swoim dialogu Alcybiades (około 390 p.e.ch.) używa wyrażenia "ta esô" oznaczającego „rzeczy wewnętrzne”, zaś w dialogu Teeteto (około 360 p.e.ch.) używa "ta eksô" co oznacza «rzeczy zewnętrzne». Prawdopodobnie pierwsze wystąpienie przymiotnika esôterikos odnaleźć można w pracy Lucjana z Samosaty (około 120-180 e.ch.) pod tytułem „The Auction of Lives”, § 26 (nazywaną także „The Auction of the Philosophical Schools”), która napisana była około roku 166 roku. Okultyzm po grecku zwany ezoteryzmem uprawiano w starożytności (magowie wschodni w Indii i Persji, Apoloniusz z Tiany), średniowieczu (Albert Wielki), epoce renesansu (Paracelsus, Heinrich Cornelius Agrippa, Johann Georg Faust) i baroku (różokrzyżowcy), w oświeceniu (Saint-Germain, Saint Martin, Alessandro di Cagliostro), w XIX–XX wieku (Eliphas Lévi, Helena Bławatska, Rudolf Steiner, Alicja Bailey). W XX wieku po części przedmiot badań okultyzmu czy ezoteryzmu został włączony do parapsychologii, a potem do psychotroniki - jednak nauki te czy raczej ich zwolennicy nie powinni zapominać o swoich korzeniach. 

Greckie pojęcie ezoteryzm pokrywa się głównie z rzymskim okultyzmem oznaczającym „wiedzę ukrytą”. Jednakże w XX wieku wielu ezoteryków unikało nazywania siebie okultystami z powodu negatywnego zabarwienia jakie słowu temu przypisywała paranoidalnie chora na umyśle demagogia katolickiej i protestanckiej inkwizycji (przeistoczona później w hitlerowski nazizm) ze względu na plugawe pomówienia, że okultyzm wiąże się czarnoksięstwem lub oddawaniem czci diabłu i demonom. Z tego samego powodu wielu chrześcijańskich adwersarzy stosuje względem ezoteryzmu właśnie określenie „okultyzm” mając w oczach swoich własnych i swoich demagogicznie zwyrodniałych współwyznawców paranoidalnych sekt chrześcijańskich znieważyć najwyższe duchowe dobro jakim w swej istocie jest właśnie dla ludzkości okultyzm czy ezoteryzm, a dawniejszy hermetyzm. 

Hermetyzm – to greko-egipska mistyczna grupa ezoteryczna czy misteryjna, której wierzenia oraz praktyki są zawarte w zbiorze zwanym Corpus Hermeticum – grupie osiemnastu traktatów napisanych w hellenistycznej Aleksandrii w I wieku n.e. Za inicjatora tej filozofii uznaje się na poły mitycznego Hermesa Trismegistosa, który utożsamiany jest też z egipskim Thotem oraz biblijnym prorokiem Henochem. Corpus Hermeticum stał się dostępny w zachodniej Europie w roku 1460, gdy dokumenty uratowane z Konstantynopola stały się znane we Florencji. W 1471 roku przetłumaczył je Marsilio Ficino, co przyczyniło się to do żywiołowego rozwoju hermetyzmu renesansowego, który reprezentowali m.in. John Dee, Giordano Bruno, Tommaso Campanella, Johannes Trithemius, Heinrich Cornelius Agrippa, Robert Fludd oraz Theophrastus Bombastus von Hohenheim (Paracelsus), a także Saint Germain. Hermetyzm wraz z filozofią alchemików to część renesansowej myśli mistycznej. 

Hermetyzm zakłada przede wszystkim jedność i niepodzielność uniwersum, w którym wydarzenia zachodzą synchronicznie na wszystkich jego poziomach. Chodzi tu np. o poziom duchowy i aspekt zmysłowy. Stąd hermetyczne powiedzenie „jako na górze, tako na dole”. Zgodnie z tą właściwością świata funkcjonują transcendentne nauki, takie jak alchemia, czy astrologia, kwalifikowane do ezoteryzmu. Jak pisze Harold Bloom, „hermetycy byli wyznawcami nauk Platona, którzy przejęli od Żydów Aleksandryjskich ich warsztat interpretacji alegorycznej i rozwinęli żydowskie spekulacje na temat pierwszego człowieka Adama, zwanego „Adam Kadmon” w Kabale, i ‘śmiertelnego boga’...” Hermetyzm arkadyjski, gdy wyszedł poza obszar Grecji i wraz z wojskami Aleksandra Wielkiego dotarł do Egiptu (w roku 332 p.e.ch.), był religią misteryjną która później w znacznym stopniu legła u podstaw rodzącego się  chrześcijaństwa; obiema religiami rządziły też pewne podobieństwa, przynajmniej do roku 325, kiedy powstał konstantyński katolicyzm rzymski jako religia polityczna. Ich zasadniczym, wspólnym mianownikiem był Logos – Słowo, które jest Bogiem i było na Początku. 

Mistyczne Zwierzęta - Cheruby - Jednorożec - Pegaz - Taurus

Dużo wspólnego ma ezoteryzm z mistycyzmem, jednak część tradycji mistycznych nie próbuje wprowadzać dodatkowej wiedzy duchowej, koncentrując się raczej na skupieniu uwagi, osoby wierzącej czy modlącej się, na obiekcie kultu, chociaż przez to zubaża ów kult i pozbawia się możliwości głębszego przeżywania spraw misteryjnych. Również New Age ma wiele wspólnego z wieloma tradycjami ezoterycznymi czy okultystycznymi, od nich, a ściślej od nauk Alicji Bailey zresztą zapoczątkował swoje istnienie. Wielu ezoteryków odrzuca jednak przypinane im często na siłę określenie „New Age”, zwykle ze względu na to, iż odrzucają oni wiele elementów tej filozofii i nie chcą być z nią kojarzeni, a to z powodu wmieszania się do ogólnego nurtu New Age rozmaitych grup satanistycznych i lucyferycznych, które są szkodliwe i jedynie ezoteryzm czy okultyzm wypaczają. Magiczna Moc którą posiadali prorocy i święci różnych religii, w tym tacy jak Zaratustra, Noe, Abraham, Mojżesz, Jezus czy Muhammad płynie od Boga, chociaż często doświadczana jest z pomocą przenoszących charyzmatyczne zdolności archaniołów i aniołów czy niebiańskie bóstwa. 

Mistycyzm – to wieloznaczny termin opisujący doświadczenie religijne i duchowe, polegające na bezpośredniej, czyli niezależnej od rytuałów i obrzędów, relacji człowieka z rzeczywistością pozamaterialną, pozazmysłową lub transcendentną. Rzeczywistość ta jest różnie rozumiana przez poszczególne systemy religijno-filozoficzne. W chrześcijaństwie, judaizmie i islamie jest ona tożsama z monoteistycznym Bogiem oraz jego aniołami i świętymi. W buddyzmie i hinduizmie najczęściej z pozazmysłową Jednią, rozumianą panteistycznie lub monistycznie jako prawdziwa rzeczywistość świata, jako Brahman, Wszechduch, Jedyna Rzeczywistość czyli SAT znany z wedyjskich Upaniszadów. Religijne doświadczenie mistyczne nie różni się od doświadczenia ezoteryki czy okultyzmu, gdzie mowa o specyficznym poznaniu ponadzmysłowym, nadprzyrodzonym, jak telepatia, jasnowidzenie, odbiór kosmicznej energii, podróże astralne itp., a tak czy owak, poznanie poprzez duchowy wgląd w postaci objawienia (gnosis) uważa się za koronę percepcji i możliwości poznawczo-badawczych w owych dziedzinach. Mistycyzm to poszukiwanie możliwie najbardziej bezpośredniego doświadczenia Boga, Absolutu, Wszechducha, Źródła, Stwórcy, Boga bogów oraz życie, którego celem jest zjednoczenie z Bogiem, ze Źródłem, z Absolutem. Mistycy starają się różnymi środkami – werbalnie, ale także za pomocą obrazów, symboli i wszelkich środków ekspresji artystycznej – przekazać to, co w ich doświadczeniu mistycznym jest niewyrażalne. 

Pojęcie magii towarzyszy ludzkości od początków dziejów i to magia jest w swej istocie pierwotną misteryjną prareligią Mocy Bożej. Słowo 'magia' pochodzi pierwotnie od magów (staroperskie maguš, gr.μάγος, sanskryckie "maga"), astrologów-kapłanów zoroastryzmu z ludu Medów oraz indyjskich czcicieli Słońca z dynastii solarnej. W okresie hellenistycznym, greckie μάγος (magos) mogło być używane jako przymiotnik, lecz przymiotnik μαγικός (magikos, łac. magicus) również jest potwierdzony jako używany w I wieku (Plutarch), typowo występujący w rodzaju żeńskim, w sformułowaniu μαγική τέχνη (magike techne, łac. ars magica) "magiczna sztuka". Słowo magic weszło w użytek w języku angielskim pod koniec XIV wieku, pochodząc od starofrancuskiego słowa magique i bardziej kojarzone było ze sztuczkami iluzjonistycznymi także magią nazywanymi. Należy pamiętać, że magiczna tradycja wschodu jaka dotarła do starożytnej Grecji opierała się na głębokim kulcie Słońca i praktyce z solarną energią witalną w Indii nazywaną jogicznym terminem PRANA (świetliste kuleczki słonecznej siły życiowej). W okresie powedyjskim dawną solarną i solarno-lunarną magię zaczęto kojarzyć jako Tantrę (nie mylić ze współczesnymi dewiacjami i wygłupami seksualnymi pod szyldem Tantry uprawianymi). Magia jest potężnym narzędziem szkół ezoterycznych czy okultystycznych, a sposób jej wykorzystania zależy tylko od woli maga, która to wola musi być oczyszczona i rozwinięta, aby mistyk mógł stać się prawdziwym magiem - i wpływać chociażby na opady deszczu czy pogodę w czasie dnia i nocy. Prawdziwi magowie są zawsze białymi magami, gdyż posługują się u podstaw swoich działań Białym Światłem, zarówno solarnym jak i lunarnym oraz światłem magicznych gwiazd, a Źródłem Białego Światła Magów jest oświecona boska natura Maga. Posługiwanie się czarnymi czy szarymi energiami demonów nie należy do dziedziny magii ani okultyzmu tylko do czarnoksięstwa i nie powinno być kojarzone z Magią tylko co najwyżej z głupotą i zaburzeniami psychicznymi - bo na tym się i tak ostatecznie kończy. 

Wiele ruchów religijnych na całym świecie wspomina, iż posiada wyższą, bardziej prawdziwą i lepszą interpretację szerszej religii, której oni są częścią. Ezoteryka czy okultyzm, a dawny hermetyzm i jego odmiany - zawsze bazują na nauce tak zwanej mistyki porównawczej i jedności istotnych nauk każdej wielkiej religii objawionej przez posłańców z niebios (awatarów, proroków, mesjaszy). Ezoteryzm z jednej strony koncentruje się na osobistym oświeceniu i wewnętrznych praktykach duchowych, zaś religie zorganizowane czy inaczej egzoteryzm skupia się na wspólnych praktykach i rytuałach, a także na prawach które rządzą społecznością. Pomimo tego także ezoteryzm zawiera tradycje, instytucje i inne publiczne aspekty. Istotnym jest jednak zasada, że rozwój duchowy człowieka ku wyższym stopniom świadomości zawsze opiera się dwóch nogach postępu, z których jedna jest praktyką grupową i uspołecznieniem jednostki, a druga indywidualną praktyką wglądowo-oświeceniową. 

W większości znanych wielkich religii ludzkości rozróżnić można sfery egzoteryczne (zewnętrzne) i ezoteryczne (wewnętrzne). Sfera egzoteryczna - to struktury instytucjonalne, pisma kanoniczne, utrwalone dogmaty i publiczne rytuały itp. Mają one wpływ na całą społeczność wiernych, a czasem na całe społeczeństwo czy naród. Sferę ezoteryczną tworzy niewielka stosunkowo grupa (lub więcej grup) osób głębiej i bardziej intensywnie zaangażowanych w życie duchowe i kontemplacyjne. Ludzie ci poszukują nauk i metod prowadzących do głębokich przemian wewnętrznych (a przynajmniej do niezwykłych doświadczeń mistycznych czy magicznych, charyzmatycznych). Często relacje pomiędzy społecznością egzoteryczną a grupą (lub grupami) ezoterycznymi są napięte, gdyż (ezoteryczny) mistycyzm może łatwo zostać uznany przez egzoterycznych inkwizytorów (durniów i półgłówków) za herezję, zagrażającą (egzoterycznej) ortodoksji mającej głównie cele polityczne. Prawdziwy hermetyzm wyznaje zasadę, żeby egzoteryczną część religii kultywować przynajmniej tak długo jak dusza człowiecza odczuwa taką potrzebę, a dopiero potem całkowicie zwrócić się w kierunku mistyczno-magicznym, ku religii misteryjnej dla wybranych oraz wiedzy tajemnej (i nie należy tego robić za wcześnie, ani w sposób drastyczny wyrzekać się tradycji religijnych zewnętrznych). 

Z okultyzmem związane jest wiele systemów medytacyjnych i ćwiczeń skierowanych na:

* Rozłożenie na czynniki pierwsze, a nawet dezintegrację osobowej spójności człowieka (ego, nafs, anawa), dzięki dokonaniu przekształceń w jego sferach (biologicznej, kulturowej, społecznej) oraz przemianom sfer wartości i sensu. W tym rodzaju ćwiczeń okultystycznych czy ezoterycznych, człowiek kieruje proces poznawczy na siebie i swoją duszę, prawdziwą jaźń, przechodząc od postawy ekstrawertycznej do introwertycznej; w sufizmie to tradycyjna Fana, w ezoterycznej jodze Layah; 

* Reintegrację sfer człowieka na wyższym poziomie rozwoju, wprowadzenie jednostkowej antycypacji (która w następnym etapie ćwiczeń przekształca się w kolektywną). W tym przypadku człowiek, początkowo o statusie ontycznym, wzbogaca się o duchowość, czego następstwem jest zgłębienie poznania aksjotycznego aspektu świata (tj. związanego z wartościami) i rozwinięcie możliwości kulturotwórczych. W przypadku tych ćwiczeń poznanie następuje wszerz i w głąb (przejście z postawy introwertycznej do ekstrawertycznej i synteza obu postaw), co sufizm nazywa Baqa; 

Okultyzm czy ezoteryzm wyposaża okultystę czy ezoteryka w narzędzia pracy związane z przeróżnymi systemami mistycznymi magicznymi, (np kabała, goecja, prawdziwa tantra) medytacyjnymi (prognostyczny Yijing, Tarot, magiczne Kości) bądź wykorzystuje do swoich działań parapsychologię czy bardziej nowocześnie mówiąc psychotronikę. Religia bez magii jest jak bezpłodny człowiek albo kastrat, który nie będzie posiadać własnego potomstwa, i zawsze pozostanie duchowo bezpłodny.  Wewnętrzną, ezoteryczną czy okultystyczną albo misteryjną stroną każdej prawdziwej religii zawsze jest Magia, Boska Magia, Biała Magia, Anielska Magia. 

Tantryzm Indyjski - Symbolika Boskiej Mocy - Dziewięć Postaci Durga Dewi

Nie uda się w kilku zdaniach określić, czego nauczają wszystkie grupy, wspólnoty, misje czy szkoły ezoteryczne, ponieważ jest ich zbyt dużo, a ich poglądy często nawet sprzeczne, przynajmniej z pozoru, dopóty dokładnie ich nie poznamy. Ważnym wyróżnikiem religii jak i magii jest zainteresowanie losami duszy po śmierci, życiem pozagrobowym, losami i przemianami duszy aż do następnych wcieleń, nie koniecznie zresztą tylko w tym świecie. Z magią mamy do czynienia kiedy mowa o kontaktach ze sferą transcendencji, z aniołami czy niebiosami, z wyższymi świetlistymi duchami, jednakże jest bardziej pragmatyczna niż zwykła religia, gdyż bardziej nastawiona na realny kontakt i jego rezultaty niźli na samą wiedzę mistyczna i wierzenia w światy wyższe, dobre i świetliste, oświecone. Przykłady ruchów ezoterycznych w wielkich religiach:

* kabbalah (kabała) w judaizmie; 

* gnostycyzm czy mistycyzm w chrześcijaństwie; 

* sufizm w islamie 

* tantryzm w hinduizmie, buddyzmie i dżainizmie (w religiach dharmicznych rodem z Indii); 

Kabbalah, kabała, w swojej pradawnej koncepcji dziesięciu czy jedenastu sefirotów pokazuje praktyczną liczbę stacji wzniesienia, stopni wtajemniczenia duchowego czy okultystycznego na Drodze do Poznania Boga i pełnego przywrócenia Jedności z Najwyższym Bogiem, Źródłem, Jednią, Absolutem, Prapoczątkiem i Praświatłem. 

Gnostycyzm naucza, iż ten świat nie jest naszym prawdziwym domem - że gdy przejrzymy przez iluzję i zrozumiemy naszą prawdziwą naturę, boską duszę, będziemy mogli stąd uciec i powrócić do świata duchowego, powrócić do domu na niebiosach. 

Hermetyzm, włączając w to także hermetyczną astrologię, opiera się na założeniu, że dusza i kosmos są w jakiś tajemniczy sposób ze sobą powiązane. „Jak na górze, tak i na dole”, a "jak wewnątrz, tak na zewnątrz", zatem człowiek musi się harmonizować wewnętrznie i zewnętrznie. 

Masoneria i niektóre formy alchemii używają symbolicznych sposobów, by pomóc praktykantom w ich dążeniu do stania się lepszymi, czego celem jest pogłębianie swoich zalet i zbliżanie się ku boskości.

Teozofia i jej odłamy nauczają, iż istnieją „ukryci mistrzowie”, którzy kierują rozwojem duchowym ludzkości. Jeśli chcemy, możemy aktywnie wspomagać ich w tej pracy, możemy i powinniśmy pojednać się z owymi szlachetnymi i doskonałymi boskimi mistrzami zwanymi jako całe grono Duchową Hierarchią Mistrzów Mądrości. Termin "teozofia" wywodzi się z greckich wyrazów θεóς "bóg" i σοφία "mądrość". Według Heleny Bławatskiej, oznacza dosłownie "mądrość bogów" i został po raz pierwszy użyty na pewno przez neoplatonika Amoniusza Sakkasa w III wieku e.ch., na oznaczenie wiecznego systemu etyki godzącego wszystkie religie. Mottem teozofii jest "Nie ma religii wyższej niż prawda". 

Spirytualizm kładzie nacisk na bezpośrednie doświadczenia życia pozagrobowego poprzez kontakty z duchami, stara się jednak szukać kontaktu z jak najczystszymi i najjaśniejszymi duchami planu subtelnego zwanego także światem astralnym. 

Czwarta droga od Gurdżijewa to pogląd, że ludzie normalnie funkcjonują jak automaty, które jednak mogą się przebudzić dzięki specjalnym praktykom, które wytrząsają nas z normalnych, otumaniających umysł nawyków.

Nawiązujące troszkę do ezoteryzmu psychologia Junga oraz psychosynteza Assagioli szuka sposobów na zintegrowanie różnych dualności i przeciwności w psyche pacjenta poprzez użycie mitów, snów i wizji. 

Mistyczne czy ezoteryczne szkoły trzech religii abrahamowych (judaizmu, chrześcijaństwa i islamu) uważają zwykle, że Dusza jest wewnętrznym światłem, boskim światłem związanym z żywą obecnością Boga w człowieku. W prawosławiu, chrześcijaństwie wschodnim, uważa się, że zjednoczenie z Bogiem w ziemskim życiu ma miejsce podczas świadomego chrztu i ciągnie się przez cały proces przebóstwienia czyli angelizacji. Mistycy chrześcijańscy, tacy jak Jacob Boehme, święty Franciszek czy Ojciec Pio, szukali tego unikalnego stanu jedności duszy z ciałem oraz z Bogiem na różne sposoby, poprzez intensywną modlitwę, ascezę, kontemplację i medytację. 

W tradycyjnym islamie mistycznym związek duszy z Allah Bogiem prowadzony jest przez anioły, które wykonują wolę Bożą przywracając duszę do miejsca jej prawdziwego pochodzenia. Jednakże tylko żyjący prorocy mają możliwość zobaczenia i usłyszenia ich bezpośrednio. W duchowym islamie podążanie mistycznymi ścieżkami jest związane z nurtem Sufich, a „Ja”/Dusza jest skonfliktowana z Niewiernym/Ego. Sufi uważają, że Boga można doświadczać w uniwersalnej miłości i przyjaźni, przenikającej wszechświat oraz przyrodę. Wspominanie (dhikr, zikr) imion Bożych, dla Sufich, wyraźnie oznacza wspominanie miłości/celu duszy/ lub powrotu do pierwotnego boskiego stanu. Sufi ponadto szczególną uwagę zwracają na zdarzające się często artystyczne zmiany w formie ich misteryjnego kultu kształtowanego kilkukrotną codzienną modlitwą i medytacją. 

Największe znaczenie dla filozofii ma filozofia mistyczna Zachodu w okresie dojrzałego średniowiecza, przeważnie zgodnie współistniejąca z filozofią scholastyczną. Większość filozofów mistycznych średniowiecza (np. Bernard z Clairvaux, Hugo od św. Wiktora, Johannes Eckhart, Henryk Suzo) koncentrowało się na opisie kolejnych form poznania Boga i drogi mistycznej. Późniejsza mistyka katolicka i protestancka ma mniejsze znaczenie filozoficzne, a jeszcze mniejszą duchowość. Filozofia mistyczna istnieje także w islamskim kręgu kulturowym, w naukach sufizmu, gdzie zaznaczyły się silnie wpływy neoplatonizmu, a także w filozofii indyjskiej, zwłaszcza w systemie jogi klasycznej i ezoterycznego tantryzmu (oryginalnego).

Oryginalne szkoły ezoteryczne i hermetyczne, oparte na tantrycznej magii solarnej i lunarnej, takie jak wschodnie, himalajskie Wielkie Duchowe Białe Bractwo zwykle są głównym źródłem wiedzy tajemnej oraz praktyk magicznych dla wielu innych organizacji, ruchów i grup duchowego rozwoju kojarzonych z okultyzmem, magią, gnozą czy szeroko pojętą ezoteryką. Podstawą jest oczywiście sięganie do Źródła Mocy Duchowej jakim od zawsze jest Śakti (Szekina, Sakina) w postaci magicznego i misteryjnego kultu Wielkiej Bogini Hermetyzmu, mistycznej i magicznej Bogini, podobej w duchu do Hekate czy Hathor... 

Najważniejszą jednak częścią ezoteryzmu czy okultyzmu, pomijając te wspomniane powyżej, jest chęć odkrywania nieznanego źródła duchowego, Źródła Wszechrzeczy, która sprawiała, iż wielu ludzi poprzez wieki szukało odpowiedzi na dręczące ich pytania.

Na świecie istnieje wiele organizacji jak i indywidualnych osób kultywujących realną możliwość stosowania magii. Świat eteryczny, eteral i ciało eteryczne (lingamiczne) człowieka to cztery poziomy związane kolejno z naturalną magią żywiołu ziemi, wody, wiatru (powietrza) i ognia (kosmicznego czy wewnętrznego ognia). Po opanowaniu czterech magii żywiołowych, pojawia się możliwość działań magicznych w energii piątego żywiołu, samą substancją eteryczną (lingamiczną, praniczną). Świat astralny to siedem pięter życia emocjonalno-uczuciowego i cała ezoteryczna czy okultystyczna psychologia, włącznie z mnóstwem astralnych istot czy bytów, a także dusz ludzi zmarłych, demonów oraz niższych aniołów. Najwyższy poziom świata astralnego jest bardzo czysty i świetlisty, a osoba godna rozwoju w sferze Woli i Potęgi Umysłu musi oczyścić się z wibracji trzech najniższych sfer astralnych czyli musi uwolnić się od silnych destrukcyjnych emocji (lęków, złości, zazdrości etc). 

Sfera mentalna człowieka to zasadniczo cztery piętra rozwoju umysłu i mocy mentalnych, jednak większość ludzi podobna jest do zwierząt i potrafi użytkować jedynie niewielką część z pierwszego poziomu mentalnych zdolności. Prawdziwe magiczne moce znajdują się dopiero w czwartej sferze świata mentalnego, jednak praktykujący ezoteryzm musi się do niego wznieść kultywując rozwój Potęgi Umysłu, rozwój Potęgi Woli (Dobrej Woli). Można powiedzieć, że pierwszy poziom mentalnej przestrzeni jest bardzo egzoteryczny, zewnętrzny, dostępny dla wszystkich, a wyższe piętra dopiero dla adeptów odpowiednio rozwiniętych czy wzniesionych. Prawdziwa ezoteryka czy magia to jednak poziom czwarty, bardzo rzadko dostępny ludziom. Prawdziwych magów jest bardzo mało, a jeszcze mniej jest magów angelizowanych, równych aniołom i archaniołom czy bóstwom, którzy sięgają w trzy sfery wyższego umysłu, gdzie dostępne są świetliste Moce Boga, charakterystyczne dla legendarnych anielskich interwencji czy działalności pojawiających się lub wcielających bóstw niebiańskich, dawnych bogów i bogiń nieba. 

Magia – to ogół praktyk i działań praktycznych ezoteryzmu czy okultyzmu opartych na doświadczeniu istnienia sił nadprzyrodzonych, które można opanować za pomocą odpowiednich zaklęć i określonych czynności. Magia nie opiera się na wierzeniach, a jedynie na sprawdzonych doświadczalnie formułach czy algorytmach wywoływania określonych efektów i metod wpływania na bieg wydarzeń. Magia to najbardziej doświadczalna część ezoteryzmu czy okultyzmu, a jednocześnie część najbardziej ulotna, wyjawiana w postaci metafor, alegorii i symboliki. Osoba zajmująca się magią (mag, czarownik, szaman) stosuje różnorakie gesty, wypowiada zaklęcia (inkantacje, mantramy, wazify) i wykonuje czynności o cechach rytuału dające władzę nad siłami nadprzyrodzonymi i zjawiskami przyrody, i które umożliwiają adeptowi kształtowanie rzeczywistości. Powiada się w ezoteryzmie, że mag nie posiadający mocy to mistyk, a mistyk potrafiący uruchomić czy użyć mocy to mag. Ezoteryzm czy okultyzm z tego powodu zawsze jest jednocześnie mistyczno-magiczny, częściej mistyczny, a tylko czasami magiczny. 

Ezoteryzm okresowo staje się popularny w kulturze masowej. W powieści Dana Browna Kod Leonarda da Vinci występuje starożytne, tajne stowarzyszenie „Zakon Syjonu” (Priory of Sion), którego celem jest przechowywanie sekretów dotyczących Jezusa Chrystusa i dynastii Merowingów. Nowela Paulo Coelho Alchemik zawiera duchową interpretację alchemii (nie została ona jednak wymyślona, a jedynie opisana przez Coelho). Seria mityczno-magicznych powieści Harry Potter autorstwa J.K. Rowling zawiera wiele odnośników do tradycji ezoterycznej, jak np. „kamień filozoficzny” z pierwszej książki z serii. Umberto Eco pisze książki z wątkami ezoterycznymi, zwłaszcza satyryczną jak "Wahadło Foucaulta". Okultyzm czy ezoteryczna inspiracja pojawia się w twórczości Williama Blake, Austina Osman Spare, Paula Laffoley, Teofila Ociepki czy Andrzeja Urbanowicza, Władysława Hasiora, Marka Kijewskiego. 

Badania nad ezoteryką podejmowane bywają chociażby przez Polskie Stowarzyszenie Badań nad Zachodnim Ezoteryzmem, mającą siedzibę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, jednakże większość prawdziwych adeptów sztuk ezoterycznych czy okultystycznych nie pozwala na prowadzenie na nich badań, z uwagi na to, że wiele badawczych ankiet rzekomo naukowych służy jedynie penetracji środowisk ezoterycznych czy okultystycznych i szkodzeniu ruchowi hermetycznemu z pomocą działających wśród owych rzekomych badaczy współczesnych inkwizytorów katolickich oraz luterańskich (protestanckich). 

Ktoś kto wierzy w Magię jest zaledwie durniem. Magia to nie religia żeby ją wyznawać, Magia to Moc Boża, Moc Boskiej Woli, manifestacja boskiej Woli Duszy. Magię się praktykuje bo się umie, albo się nie praktykuje, bo się Magii nie umie. I tyle w temacie. W bardzo dużym skrócie. 

(Spisane fragmenty z wykładów ezoterycznych i hermetycznych) 

Tantrika Yoga - tantryczna joga hermetyczna w Indii i Tybecie

LINKI: 

Przejrzyj także bazę artykułów z naukami duchowymi i społecznymi na portalu Facebook:  

https://www.facebook.com/Hridaya.Wiedza.Ezoteryczna/